ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΛΕΥΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

Αρχείο Α' Γυμνασίου Αθηνών

Αρχείο Γ. Γ. Παππαδόπουλου, ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών

Αρχείο Οικονόμων, ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών

Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών

— Αρχείο Πρωτοκόλλου, Πανεπιστημιακά έτη 1848-49,1858-59,1859-60,1868-69

— Πρακτικά Ακαδημαϊκής Συγκλήτου Πανεπιστημίου Αθηνών 1837-1840,1842,1844, 1845,1847,1848,1850,1855,1857,1858,1859,1860-1867,1872-1875,1891,1892, 1896,1897

— Πρακτικά Γενικών Συνεδριάσεων Πανεπιστημίου Αθηνών 1844, 1845, 1846

— Πρακτικά Συνεδριάσεων Νομικής Σχολής 1837,1844, 1847-1850

— Πρακτικά Συνεδριάσεων Φιλοσοφικής Σχολής 1841,1842,1844,1847-1851,1853, 1855,1857

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αθήνα

— Αρχείο Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, θυρ. 1, 7, 63

— Οθωνικό Αρχείο, Υπουργείο Εκκλησιαστικών και Παιδείας (1833-1862), φάκ. 32-37,67-75

— Αρχείο Βλαχογιάννη, Δ', κυτ. 48

— Αρχείο Φ. Ιωάννου

— Αρχείο Ρήγα Παλαμήδη, Κ 70, φάκ. 4 και 8

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Κυκλάδων

— Αρχείο Γυμνασίου Σύρου

— Δημοτικό Αρχείο Ερμούπολης, Εκπαίδευση/Υπότροφοι Δήμου

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Τμήμα Χειρογράφων

— Αρχείο Σ. Α. Κουμανούδη

— Αρχείο Κων. Σχινά

Πανεπιστήμιο Αθηνών

— Μητρώο φοιτητών (1837-1890/91)

— Ευρετήριο φοιτητών (1837-1896)

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ, ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Κλάδος Πέτρος I., Εκκλησιαστικά και Εκπαιδευτικά, ήτοι νόμοι, διατάγματα, εγκύκλιοι, οδηγίαι κλπ., αποβλέποντα εις την εκκλησίαν και την δημοσίαν εκπαίδευσιν εν Ελλάδι, τ. Α'-Β', Αθήνα 1860,1869

Δηλιγιάννης Θεόδωρος Π.-Ζηνόπουλος Γ. Κ., Ελληνική Νομοθεσία, τ. Γ', ΣΤ', Ζ', Αθήνα 1862, 1875, 1876

Παρίσης Στέφανος Μ., Ανωτέρα και Μέση εκπαίδευσις, ήτοι συλλογή των διεπόντων την ανωτέραν και μέσην εκπαίδευσιν νόμων, Β. διαταγμάτων και εγκυκλίων του επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργείου, τ. Α'-Γ', Αθήνα 1884,1886,1893

Βαμπάς Αρ., Οι νόμοι του Εθνικού Πανεπιστήμιον, Αθήνα 1885

Νόμοι και διατάγματα περί του Εθνικού Πανεπιστήμιον (από του έτους 1886-1895), εκδι

δόμενα επί της πρυτανείας Αν. Διομήδους Κυριακού, Αθήνα 1896 Διαθήκαι και δωρεαί υπέρ του Εθνικού Πανεπιστήμιον μετά διαφόρων σχετικών εγγράφων από της ιδρύσεως αυτού μέχρι τέλους του 1899, πρυτανεία Αλκιβιάδου Χ. Κρασσά, μέρος Α'-Β', Αθήνα 1900 Νόμοι και διατάγματα περί του Εθνικού Πανεπιστημίου (από του έτους 1895-1900), εκδιδόμενα επί της πρυτανείας Κ. Μητσοπούλου, Αθήνα 1901 Νόμοι και διατάγματα περί του Εθνικού Πανεπιστημίου [από του έτους 1900-1906], πρυτανεία Γ. Ν. Χατζηδάκι, Αθήνα 1906 Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον. Πρυτανεία Σπυρ. Π. Λάμπρου (19111912). Αναγραφή των πανεπιστημιακών αρχών, Πρόγραμμα μαθημάτων, Οργανικοί Νόμοι και Β. Διατάγματα, Οδηγίαι και αγγέλματα, Αθήνα 1912 Μητρώον των εις την άμεσον διαχείρισιν και των εις την εποπτείαν του Υπουργείου Παιδείας και θρησκευμάτων υπαγομένων κληροδοτημάτων, τ. Α', Αθήνα 1929 Παράρτημα του Α' τόμου του Μητρώον των εις την άμεσον διαχείρισιν και των εις την εποπτείαν του Υπουργείου Παιδείας και θρησκευμάτων υπαγομένων κληροδοτημάτων. Εκθέσεις διαχειρίσεως διαφόρων κληροδοτημάτων, Αθήνα 1929 Δασκαλάκης Απ. Β., Κείμενα-Πηγαί της Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως, σειρά

Γ', Τα περί Παιδείας, Αθήνα 1968 Δημαράς Αλέξης, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε (Τεκμήρια ιστορίας), τ. Α'-Β', Αθήνα, Ερμής, 1973

Αντωνίου Δαυίδ, Τα προγράμματα της μέσης εκπαίδευσης (1833-1929), τ. Α'-Γ\ Αθήνα,

Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1987-1989 Σοφιανός Κώστας, Το νομικό καθεστώς της παιδικής ηλικίας και της νεότητας, 18331900. Συναγωγή νόμων, διαταγμάτων, εγκυκλίων, καταστατικών, τ. Α'-Β', Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1988 Αντωνίου Δαυίδ, Η εκπαίδευση κατά την Ελληνική Επανάσταση, 1821-1827, τ. Α'-Β', Αθήνα, Βουλή των Ελλήνων, 2002

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Έκθεσις περιληπτική προς την Α. Μεγαλειότητα του Υπουργού των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως κ. Χ. Χριστοπούλου περί της εν Ελλάδι Μέσης Εκπαιδεύσεως από του 1829 μέχρι τέλους του 1855 μετά στατιστικών σημειώσεων και παρατηρήσεων, Αθήνα 1856 Έκθεσις του βουλευτού Αττικής, πρώην υπουργού των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, κ. Σ. Βλάχου, υποβληθείσα εις την Βουλήν κατά την συνεδρίασιν /ΣΤ. της 25 Αυγούστου 1856, Αθήνα 1856 Γενική Έκθεσις προς την Α. Μεγαλειότητα του υπουργού των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως κ. Χ. Χριστοπούλου περί της καταστάσεως της δημοσίας εκπαιδεύσεως εν Ελλάδι κατά το λήξαν σχολιακόν έτος 1855-1856 μετά στατιστικών σημειώσεων και παρατηρήσεων, Αθήνα 1857 Δρόσος Δημήτριος, Προς την αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλέα. Έκθεσις του επί των Εκκλησιαστικών και της δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού, Αθήνα 1866

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ ΛΟΓΟΙ

Λόγοι εκφωνηθέντες υπό του πρυτάνεως και των τεσσάρων σχολαρχών κατά την ημέραν της εγκαθιδρύσεως του Πανεπιστημίου Όθωνος, μετά των προγραμμάτων των παραδοθησομένων μαθημάτων, Αθήνα 1837 Πρυτανικοί Λόγοι· βλ. εδώ, σ. 18-21

ΟΔΗΓΟΙ ΣΠΟΥΔΩΝ

Οδηγίαι προς τους φοιτητάς εκάστης σχολής περί της αλληλουχίας των διαφόρων επιστημών, και περί της κατά την εξακολούθησιν των εν τω Πανεπιστήμιω σπουδών διατηρητέας μεθόδου και τάξεως, Αθήνα 1838 Οδηγίαι προς τους φοιτητάς εκάστης σχολής περί της αλληλουχίας των διαφόρων επιστημών και περί της τηρητέας μεθόδου και τάξεως κατά τας ακαδημαϊκάς σπουδάς, Αθήνα 1853 Ρουσόπουλος Αθανάσιος Σ., Οδηγός των φοιτητών του Πανεπιστημίου Όθωνος, περιέχων παραίνεσιν εις επιστημονικών παιδείαν, μέθοδον εις επίτευξιν αυτής και τους νόμους του Πανεπιστημίου, Αθήνα 1857 Σωμερίτης Α., Οδηγίαι προς τους σπουδαστάς της Νομικής, Ζάκυνθος 1875 Κολιαλέξης Α.-Ξανθοπουλιδης Κ., Οδηγός των φοιτητών του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1893

Ξανθοπουλίδης Κ., Οδηγός των φοιτητών του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1902 Ρώσης Στέφανος Δ., Σπουδαί περί την φιλοσοφίαν κατά τους νόμους και οργανισμούς των

εν Γερμανία Πανεπιστημίων. Οδηγός των φοιτητών πασών των σχολών, Αθήνα 1908

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

«Διάταγμα περί συστάσεως πανεπιστημίου», Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αρ. 86, 31

Δεκ. 1837, σ. 445-457 «Διάταγμα περί προσωρινού κανονισμού του εν Αθήναις συστηθησομένου πανεπιστημίου», Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αρ. 16, 24 Απρ. 1837, σ. 64-69 (σ. 62-64: «Διάταγμα περί συστάσεως του πανεπιστημίου») Εσωτερικός Κανονισμός της Πανεπιστημιακής Φάλαγγος, Αθήνα 1876 Στρατιωτικός Κανονισμός της Πανεπιστημιακής Φάλαγγος, Αθήνα 1876 Κανονισμός του Αρχαϊκού Φοιτητικού Συλλόγου μετά του εγκρίναντος αυτόν βασιλικού διατάγματος, Αθήνα 1892 «Καταστατικόν του εν Χαλκίδι Φοιτητικού Συλλόγου η Ανάπτυξις», Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αρ. 98, 29 Μαΐου 1893, σ. 499-500

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

1844: «Σχέδιον οργανικού νόμου του Πανεπιστημίου Όθωνος...», εφ. Καρτερία, αρ.

272, 26 Φεβρ. 1848 και αρ. 273,1 Μαρτ. 1848 1846/1847: Δύο Σχέδια Νόμου (χφ.), Αρχείο Ρήγα Παλαμήδη, ΓΑΚ, Κ 70, φάκ. 4·

Αρχείο Γ. Γ. Παππαδόπουλου, ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών 1848 (;): «Σχέδιον Νόμου του Πανεπιστημίου Όθωνος» (χφ.). Αρχείο Κων. Σχινά,

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Τμήμα Χειρογράφων, Α 13268" Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρχείο Πρωτοκόλλου, Πανεπιστημιακό έτος 185859, φάκ. 3.6.

1860: «Καταστατικός Νόμος του Πανεπιστημίου Όθωνος», Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής κατά την πρώτην σύνοδον της έκτης βουλευτικής περιόδου, τ. Β', Αθήνα 1860, σ. 1097-1113 (σ. 1077-1096,1388-1426: Έκθεση του υπουργού Παιδείας Θ. Ζαΐμη και Έκθεση της Εισηγητικής Επιτροπής)· Αιτιολογική Έκθεσις του περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου, [Αθήνα I860]· Έκθεσις της Εισηγητικής Επιτροπής. Προς την Βουλήν, [Αθήνα 1860] 1865: Σχέδιο Νόμου (χφ.), Π.Σ., 27 και 28 Σεπτ. 1865,9,11,12 και 15 Οκτ. 1865 1867: Έκθεσις επί του περί οργανισμού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου. Προς την Βουλήν, [Αθήνα 1867] (Έκθεση του υπουργού Παιδείας Χ. Χριστόπουλου και Νομοσχέδιο) 1868: «Έκθεσις επί του Νομοσχεδίου του περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου», Εφημερίς των Φιλομαθών, αρ. 692, 23 Ιαν. 1869, σ. 1713-1715, αρ. 693, 3 Φεβρ. 1869, σ. 1722-1726 και αρ. 694,13 Φεβρ. 1869, σ. 1729-1733 (Έκθεση του υπουρ

γού Παιδείας Αντ. Μαυρομιχάλη, 2 Δεκ. 1868, και Νομοσχέδιο) 1869: Έκθεσις επί του περί οργανισμού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου. Προς την Βουλήν, [Αθήνα 1869] (Έκθεση του υπουργού Παιδείας Δ. Σαράβα και Νομοσχέδιο) 1870: «Σχέδιον Νόμου περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου», Εφημερίς των Φιλομαθών, αρ. 752-754, Νοέμ. 1870, σ. 2211-2216[=2218] 1874: Έκθεσις περί του Οργανικού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου. Προς την Βουλήν,

χ.χ. (Έκθεση του υπουργού Παιδείας I. Βαλασόπουλου και Νομοσχέδιο) 1896: «Σχέδιον Νόμου περί οργανισμού του Εθνικού Πανεπιστημίου», Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής, περίοδος ΙΔ', σύνοδος Β', Παράρτημα, Αθήνα 1896, σ. 370376 (σ. 368-370: Έκθεση του υπουργού Παιδείας Δ. Γ. Πετρίδη) 1899: «Νομοσχέδιον περί Οργανισμού του Εθνικού Πανεπιστημίου», Παράρτημα της Εφημερίδος της Βουλής της Α' συνόδου της ΙΕ' βουλευτικής περιόδου, Αθήνα 1899, σ. 1015-1030 (σ. 950-1014: Έκθεση του υπουργού Παιδείας Αθ. Ευταξία κ.ά.)

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ κ.ά.

Αφιέρωμα στην πεντηκονταετηρίδα του Πανεπιστημίου, Εστία 23,1887, σ. 313-328 Τα κατά την εορτήν της πεντηκονταετηρίδας του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1888 Ο εορτασμός της 75ης επετείου του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837-1912), Αθήνα 1912 Τα κατά την εβδομηκοστήν πέμπτην αμφιετηρίδα της ιδρύσεως του Εθνικού Πανεπιστημίου

(1837-1912), Αθήνα 1912 Δημητριάδης Δ. Α., Απάνθισμα βιογραφικόν των από της συστάσεως του ελληνικού Πανεπιστημίου εκλιπόντων τον βίον καθηγητών αυτού, 1837-1916, Αθήνα 1916 — Οι ευεργέται των Πανεπιστημίων. Βιογραφικόν απάνθισμα μετά εικόνων, τεύχος Α', Αθήνα 1921

Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, Βιογραφίαι ζώντων καθηγητών, επιτί

μων, τακτικών και εκτάκτων, τ. Α'-Β', Αθήνα 1919,1920 Αφιέρωμα στην εκατονταετηρίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών, 1837-1937, Νέα Εστία

22,1937, σ.1761-1853 Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών. Εκατονταετηρίς 1837-1937, Αθήνα 1937

Μπαλάνος Δημήτριος Σ., Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, Εκα

τονταετηρίς 1837-1937, Α" Ιστορία της βιολογικής Σχολής, Αθήνα 1937 Κούζης Αριστοτέλης Π., Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, Εκατονταετηρίς

1837-1937, Γ' Ιστορία της Ιατρικής Σχολής, Αθήνα 1939 Στεφανίδης Μιχαήλ Κ., Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, Εκατονταετηρίς 1837-1937, Ε' Ιστορία της Φυσικομαθηματικής Σχολής, τχ. Α'-Β', Αθήνα 1948,1952 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εκατόν πενήντα χρόνια, 1837-1987,

Κατάλογος έκθεσης ενθυμημάτων, Αθήνα 1987 Εκατόν πενήντα χρόνια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, 1837-1987, Προσωπογραφίες από τη συλλογή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κείμενο: Χρύσανθος Α. Χρήστου, Αθήνα 1987 (ελληνικά και αγγλικά) Ματθαίου Σοφία, Στέφανος Α. Κουμανούδης (1818-1899). Σχεδίασμα βιογραφίας, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 190, Αθήνα 1999 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευεργέτες και δωρητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, Α' 1837-1944,Έρευνα-σόνταξη: Ανδρέας Αντωνόπουλος-Χαρίκλεια Μπαλή, Αθήνα 2003

ΓΕΝΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ

Αμπού Έντμόντ, Η Ελλάδα του Όθωνος. «Η σύγχρονη Ελλάδα» 1854, μετάφρ. Α.

Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, χ.χ. (α' εκδ. 1855) Bickfoid-Smith R. Α. Η., Η Ελλάδα την εποχή του Γεωργίου του Α', μετάφραση-εισα

γωγή-σχόλια Λυδία Παπαδάκη, Αθήνα, Ειρμός, 1993 (α' εκδ. 1893) Γληνός Δημήτρης, Άπαντα, εκδοτική φροντίδα, εισαγωγή, σημειώσεις Φ. Ηλιού, τ. Α'-

Β', Αθήνα, Θεμέλιο, 1983 Γλύτσης Φίλιππος, Λούκος Χρήστος, Μπελιά Ελένη, Επιτομαί εγγράφων του Βρεταννικού Υπουργείου των Εξωτερικών, τ. Β', 1833-1835 και τ. Γ', 1836-1837, Μνημεία της Ελληνικής Ιστορίας 9, Ακαδημία Αθηνών/ΚΕΙΝΕ, Αθήνα 1979,1987 Δεληγιώργης Επαμεινώνδας, Πολιτικά ημερολόγια, πολιτικοί σημειώσεις, πολιτικοί επι

στολαί, μέρος Α', 1859-1862, Αθήνα 1896 Δροσίνης Γ., Σκόρπια φύλλα της ζωής μου, φιλολογική επιμέλεια Γιάννης Παπακώστας,

β' εκδ., τ. Α', Αθήνα, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, 1985 Deschamps G., Η Ελλάδα σήμερα. Οδοιπορικό 1890. Ο κόσμος του Χαρίλαου Τρικούπη,

μετάφρ. Α. Δαούτη, Αθήνα, Τροχαλία, 1992 (α' εκδ. 1892) Επετηρίς του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, 19071908, Αθήνα 1909

Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896. Πανελλήνιον εικονογραφημένον λεύκωμα, εκδ. Καταστήματα «Ακροπόλεως» Β. Γαβριηλίδη, Αθήνα 1896 Ημερολόγιον των Φοιτητών του 1892 έτους, έτος πρώτον, εκδ. της «Φοιτητικής Ενώσεως», Αθήνα 1891

Ημερολόγιον 1845-1867 Στεφάνου Α. Κουμανούδη, μεταγραφή Στέφανος Ν. Κουμα

νούδης, επιμέλεια-έπιλεγόμενα Άγγελος Π. Ματθαίου, Αθήνα, Ίκαρος, 1990 Ίγγλέσης Νικόλαος Γ., Οδηγός της Ελλάδος 1915, περίοδος Δ', τ. Α', Αθήνα Κλάδος Α. I., Εφετηρίς (Almanack) του βασιλείου της Ελλάδος διά το έτος 1837, Αθήνα 1837

Κυριακίδης Επαμεινώνδας Κ., Ιστορία του Συγχρόνου Ελληνισμού, τ. Α'-Β', Αθήνα 1892

Μακρίδης Χαράλαμπος, Οδηγός της Ελλάδος μετά ημερολογίου και πολλών πρακτικών

γνώσεων 1889, Αθήνα 1888 Μάουρερ Γκεόργκ Λούντβιχ, Ο ελληνικός λαός. Δημόσιο, ιδιωτικό και εκκλησιαστικό δίκαιο από την έναρξη του Αγώνα για την ανεξαρτησία ως την 31 Ιουλίου 1834, μετάφρ. Όλγα Ρομπάκη, Αθήνα, Τολίδης, 1976 (α' εκδ. 1835) Μπούκας Μιλτιάδης, Οδηγός εμπορικός, γεωγραφικός και Ιστορικός των πλείστων κυ

ριωτέρων πόλεων της Ελλάδος του έτους 1875, Αθήνα 1875 Moraïtinis Pierre Α., La Grèce telle qu ' elle est, Αθήνα 1877

Ξενόπουλος Γρηγόριος, Η ζωή μου σαν μυθιστόρημα. Αυτοβιογραφία, στα Άπαντα, τ. Α', Αθήνα, Μπίρης, 1958

Πανελλήνιος Σύντροφος, Ετήσιον πολιτειακόν, οίκονομολογικόν και στατιστικόν ημερολόγιον, 1891, Αθήνα 1890 Πήλικας Ιωάννης Ν., Απομνημονεύματα της υπουργίας Σπυρίδωνος Πηλίκα, Αθήνα 1893 Petropulos John Α., Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο, 1833-1843,

τ. Α'-Β', Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1985-1986 Ραγκαβής Αλέξανδρος P., Απομνημονεύματα, τ. Α'-Γ', Αθήνα 1894, 1895, 1930 Ρος Λουδοβίκος, Αναμνήσεις και ανακοινώσεις από την Ελλάδα (1832-1833), μετάφρ.

Α. Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, 1976 (α εκδ. 1863) Σαριπόλου Αριάδνη (επιμ.), Αυτοβιογραφικά Απομνημονεύματα Νικολάου I. Σαρίπολου, Αθήνα 1899

Στασινόπουλος Μ. Δ., Προσωπικό ν Αρχείον Νικολάου I. Σαριπόλου, Αθήνα 1963 Συγγρός Ανδρέας, Απομνημονεύματα, επιμέλεια Αλκής Αγγέλου, Μαρία Χριστίνα

Χατζηιωάννου, Αθήνα, Εστία, 1998 Συνέδριον των Ελληνικών Συλλόγων. Πρακτικά της πρώτης αυτού συνόδου συγκροτηθεί

σης εν Αθήναις εν έτει 1879, Αθήνα 1879 Τάκερμαν Κάρολος, Οι Έλληνες της σήμερον, μετάφρ. Αντ. Α. Ζυγομαλάς, Αθήνα 1877 Τιρς Φρειδερίκος, Η Ελλάδα του Καποδίστρια. Η παρούσα κατάσταση της Ελλάδος (1828-1833) και τα μέσα για να επιτευχθεί η ανοικοδόμησή της, τ. Α'-Β', μετάφρ. Α. Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, [1972] (α εκδ. 1833) — De la Régence en Grèce, εκδ. Σπυρίδων Φλογαΐτης και Heinrich Scholler, Αθήνα-Κομοτηνή, Σάκκουλας, 1988

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ

Μανσόλας Α., Στατιστική έκθεσις περί της διανοητικής αναπτύξεως της Ελλάδος, Αθήνα 1879 Στατιστική της Γεωργίας, εκδ. Γραφείου Δημοσίου Οικονομίας, Αθήνα 1864 Υπουργείον Εσωτερικών, Στατιστική της Ελλάδος, Πληθυσμός 1879, Αθήνα 1881 Χουλιαράκης Μιχαήλ, Γεωγραφική, διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος, 1821-1971, τ. Α',Ι-ΙΙ, Αθήνα 1973,1974

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

Άννινος Χαρ., «Κοινωνικαί εικόνες. Ο φοιτητής (απόσπασμα)», Εβδομάς, έτος Δ', αρ.

1,31 Ιαν. 1887, σ. 2-3 Ανώνυμος, «Ο Γερμανός φοιτητής. Περιγραφή του μαθητικού βίου εν Γερμανία», Εστία 14, 1882, σ. 643-646, 656-658, 676-678, 730-731, 758-760 και 795-796

Βερροιώτης Ευστάθιος Θ., Σελίδες εκ του κοινωνικού βίου ή καταστροφή ενός σπουδαστού, αναγνωσθέν εν τω εν Αθήναις Συλλόγω των Φοιτητών κατά την 19 Νοεμβρίου 1883, Αθήνα 1884

Δαμβέργης Ιωάννης, «Εγένετο διδάκτωρ (κοινωνική εικών) », Εβδομάς, έτος ΣΤ', αρ. 4,28 Ιαν. 1889, σ. 1-2

— «Φοιτητής ζητών οικίαν (εικών πρώτη)», Εβδομάς, έτος ΣΤ', αρ. 2, 14 Ιαν. 1889, σ. 1-2

Η Στρατιωτική Ζωή εν Ελλάδι, επιμ. Mario Vitti, Αθήνα, Ερμής, 1977 Κουρτίδης Α. Π., «Επανέρχονται»,Εστία 14,1882, σ. 615-619 Ξενόπουλος Γρηγόριος, Φοιτηταί. Τρεις πράξεις μ' επίλογο, Αθήνα 1919

— Πλούσιοι και Φτωχοί, Αθήνα, Εστία, 1926

Οικονόμος Αρ., «Φοιτηταί εν Γερμανία και Ελλάδι», Οικονομική Επιθεώρησις, τ. Γ',

φυλλ. 30, Αυγ. 1875, σ. 272-274 Πήλικας Ιωάννης Ν., «Φαιδροί τύποι. Ο αιωνίως τελειόφοιτος», Εικονογραφημένον Επτανησιακόν Ημερολόγιον... του έτους 1913, έτος πρώτον, Αθήνα 1912, σ. 249-253 Ροίδης Εμμανουήλ, «Αι μονομαχίαι των Γερμανών φοιτητών» [1897], Άπαντα, τ. Ε',

επιμ. Άλκης Αγγέλου, Αθήνα, Ερμής, 1978, σ. 237-244 Στρατήγης Γεώρ. Κ., «Ο φοιτητής (1837-1887)», Εβδομάς, έτος Δ', αρ. 38, 17 Οκτ. 1887, σ. 3-4

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ α) Φοιτητικες/νεανικες εφημερίδες

Εθνική Ελπίς, Εφημερίς εκδιδομένη κατά Σάββατον και Τετάρτην τη επιμελεία της

επιτροπής των φοιτητών, Αθήνα 1892 Πανεπιστήμιον, Εφημερίς των φοιτητών εκδιδομένη τρις της εβδομάδος, Αθήνα 1892 Το Μέλλον της Πατρίδος, Εφημερίς φιλολογική και πολιτική, Αθήνα 1859-1861 Φοιτητής, Εφημερίς των συμφερόντων τω έθνει, εκδίδοται άπαξ της εβδομάδος, Αθήνα 1869

β) 'AAAeç εφημερίδες και περιοδικά (Αθήνα)

Αθηνά 1835, 1836, 1837, 1840, 1841, 1842, 1844, 1845, 1848, 1849, 1850, 1857, 1858, 1859,1860

Αιών 1839, 1840, 1841, 1843, 1844, 1845, 1848, 1850, 1853, 1854, 1857, 1858, 1859,

1860,1862,1871,1873,1874,1875,1876,1877,1880,1881,1883 Ακρόπολις 1884, 1896, 1897 Αστήρ 1870

Αυγή 1859,1861,1862,1864,1865,1873, 1875

Εβδομάς (περ.) 1887,1889

Εθνοφύλαξ 1862,1866, 1871

Εκλεκτική 1871

Ελληνικός Παρατηρητής 1843

Επιθεώρησις 1892,1893,1894, 1896

Επίσημος Εφημερίς της Συνελεύσεως 1863-1865

Εποχή 1848

Εστία 1894, 1895

Εφημερίς 1877

Εφημερίς της Κυβερνήσεως 1833,1834,1835,1836,1837,1843,1862,1867,1870,1878,

1885,1892,1893,1894,1909 Εφημερίς των Κυριών 1888,1892

Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής 1868,1875,1879-1880,1893, 1896 Εφημερίς των Φιλομαθών 1853,1857,1859,1860,1865,1869,1870,1879-1880 Η Αναγεννηθείσα Ελλάς 1836 Η Εθνική 1844, 1848

Η Ελπίς 1837,1844,1845,1848,1856,1859,1860 Ήλιος 1833 Ήλιος 1859 Ημέρα 1896

Η Ταχύπτερος Φήμη 1841

Καρτερία 1848

Καθημερινή 1887

Μέλισσα 1841

Μέλλον 1873

Μέριμνα 1871

Νέα Εφημερίς 1897

Ο Αστήρ της Ανατολής 1863,1864

Ο Έλλην 1859

Ο Ελληνικός Ταχυδρόμος 1836,1837

Ο θεατής (περ.), τχ. 13 (1837)

Οικονομική Επιθεώρησις (περ.), 3 (1875), 6 (1878/79)

Ο Πρωινός Κήρυξ 1845

Παλιγγενεσία 1864,1867,1871

Πανδώρα (περ.), 1 (1850/51)- 22 (1871/72)

Ρήγας 1877

Σωτήρ 1837

Φιλίστωρ (περ.), 3 (1862)

ΜΕΛΕΤΕΣ, ΑΡΘΡΑ, ΛΟΓΟΙ

19ος αιώνας

Αντωνόπουλος Γεώργιος, Περί στρατιωτικής αγωγής της εις τα γυμνάσια και το Εθνικόν Πανεπιστήμιον φοιτώσης νεότητος, Πειραιάς 1881

— Ο Ιερός Λόχος ο πεσών εν Δραγατσανίω, Αθήνα 1890

— Λόγος προς τους φοιτητάς του Πανεπιστημίου εκδιδόμενος υπ' αυτών και διανεμόμενος δωρεάν, Αθήνα 1894

— Λόγος προς τους φοιτητάς τον Εθνικού Πανεπιστημίου περί της στρατιωτικής αυτών εκπαιδεύσεως, εκδιδόμενος δαπάνη των φοιτητών της Λέσχης, 1896

— Η φάλαγξ των φοιτητών εν Κρήτη τώ 1897, Αθήνα 1898

Ampère J.-J., «De l'instruction publique et du mouvement intellectuel en Grèce», Revue des Deux Mondes, Απρίλιος 1843, σ. 110-134 Βερναρδάκης Δημήτριος, Λόγος εισιτήριος εις το μάθημα της γενικής ιστορίας..., Αθήνα 1862

— Καποδίστριας και Όθων, Αθήνα, Γαλαξίας, 1970 (πρώτη δημοσίευση: 1875) Beauchamp (de) Α., Recueil des lois et règlements sur l'enseignement supérieur, 1789-1847,

τ. I, Παρίσι 1880 Blanchard Raphaël, Les Universités allemandes, Παρίσι 1883

Block Maurice, Statistique de la France comparée avec les divers pays de l'Europe, τ. A', Παρίσι 1875

Buisson F., Rapport sur l'instruction primaire à l'Exposition Universelle de Vienne en 1873, Παρίσι 1875

Chassiotis G., L'instruction publique chez les Grecs depuis la prise de Constantinople par les

Turcs jusqu ' à nos jours, Παρίσι 1881 Cousin V., De l'instruction publique dans quelques pays de l'Allemagne et particulièrement en

Prusse, y εκδ., τ. A', Παρίσι 1840 [Δεληγιώργης Επαμεινώνδας], Τοις φοιτηταϊς του Πανεπιστημίου εις ενθύμησιν αρχαίου

συμμαθητού, Αθήνα 1863 Δήμιτσας Μαργαρίτης Γ., «Κρίσεις περί της εν Ελλάδι εκπαιδεύσεως εν συγκρίσει προς την εν Ουγγαρία», Οικονομική Επιθεώρησις 6,1878-79, σ. 370-375, 402-414 Döllinger G., Sammlung der im Gebiete der inneren Staats-Verwaltung des Königreichs Bayern bestehenden Verordnungen, auws den amtlichen Quellen geschöpft und systematisch geordnet, IX, Μόναχο 1838 Dreyfus-Brisac Edmond, L'université de Bonn et l'enseignement supérieur en Allemagne, Παρίσι 1879

Duvray M. (ψευδ. Μαρίνου Παπαδόπουλου Βρετού), Les grecs modernes, Βρυξέλλες 1862

Έλεγχος των προβιβασθέντων και των απολυθέντων μαθητών των γυμνασίων κατά το

σχολικόν έτος 1886-87, Αθήνα 1887 Ευταξίας Αθανάσιος Π., Μεταρρύθμισις και ανόρθωσις, Αθήνα 1899 Ζωχιός Ιωάννης Γ., Της εν Αθήναις Ιατρικής Σχολής ο νέος Οργανισμός, Αθήνα 1865 Hippeau C., L'instruction publique en Allemagne, Παρίσι 1873

— Περί της δημοσίας εκπαιδεύσεως εν Αγγλία, Αθήνα 1879

Ιωαννίδης Στίλπων Π., Δικηγόροι και δικηγορία. Ιστορική επί του επαγγέλματος μελέτη, Αθήνα 1890

Ιωάννου Φίλιππος, Λόγος Ολυμπιακός συνταχθείς και εκφωνηθείς υπό Φιλίππου Ιωάννου

εν τη β' εορτή των ιδρυθέντων Ολυμπίων, [Αθήνα 1871 ;] Καλλιγάς Π., «Περί του νέου νομοσχεδίου περί οργανικού νόμου του πανεπιστημίου», εφ. Παλιγγενεσία, αρ. 1320, 15 Δεκ. 1867, αρ. 1322, 18 Δεκ. 1867 και αρ. 1323,19 Δεκ. 1867

Καλλισπέρη Σεβαστή, «Αι Ελληνίδες φοιτήτριαι», Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς

Αγώνας του 1896, Αθήνα 1896, σ. 202-204 Καραμήτσας Γεώργιος, «Λόγος εις την εορτήν της πεντηκονταετηρίδος του Εθνικού

Πανεπιστημίου», Φιλολογικά Πάρεργα, Αθήνα 1904, σ. 159-178 [Καστόρχης Ευθύμιος ; ], Περί του Νέου Κανονισμού του Πανεπιστημίου και της τύχης των

εν Ελλάδι διδασκόντων κρίσεις τινές, Αθήνα 1860 Καστόρχης Ευθύμιος, «Το εν Αθήναις Πανεπιστήμιον»,Έσπερος Λειψίας 4, 1884-

1885, σ. 274-275,291-293,307-308 Κοτζιάς Νικόλαος, Περί πανεπιστημιακής σπουδής δοκίμιον, Αθήνα 1858 Κούμας Κ. Μ., «Περί παιδείας και σχολείων», Ερμής ο Λόγιος, 1819, σ. 730-748

Κυριακού Διομήδης, «Περί εκπαιδεύσεως (κατά το 16 αρθρον του Συντάγματος)»,

Πανδώρα 16,1865-66, σ. 241-246 Köpke Rudolf, Die Gründung der königlichen Friedrich-Wilhelm Universität zu Berlin, Βερολίνο 1860

Λάμπρος Σπυρ. Π., «Ανάγκη φοιτητικού κέντρου» [1887], Λόγοι και "Αρθρα, 1878-1902, Αθήνα 1902, σ. 631-634

— «Επί τοις εγκαινίοις της φοιτητικής λέσχης» [1895], Λόγοι και Άρθρα, ό.π. , σ. 236-237

— Οι ευεργέται και καθηγηταί του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1896 Λιακόπουλος Η., «Η Νομική Σχολή», Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του

1896, Αθήνα 1896, σ. 189-191 Lavisse Ernest, «La fondation de l'Université de Berlin à propos da la réforme de Γ

enseignement supérieur en France», Revue des Deux Mondes 15,1876, σ. 375-399 Lévêque Charles, «E Université d'Athènes et l'instruction publique en Grèce», Revue

des Deux Mondes 20,1847, σ. 499-515 Liard Louis, L'enseignement supérieur en France, 1789-1893, τ. III, Παρίσι 1894 Μακάς Γ. Α., «Λόγος... περί Γυμναστικής», Πανδώρα 6,1855-56, σ. 178-187 [Μανούσης Θεόδωρος], Περί Πανεπιστημίων εν γένει και ιδιαιτέρως περί του Οθωνείου

Πανεπιστημίου, Αθήνα 1845 Μιστριώτης Γεώργιος, Τα αίτια του αρχαίου και του νεωτέρου ελληνικού πολιτισμού, Αθήνα 1891

Mederer J.-Permaneder M., Annales almae literarum Universitatis Ingolstadii olim conditae inde autem primo huius seculi initio Landishutum posteaque Landishuto Monachium, V, Μόναχο 1859

Minssen J. F., Étude sur l'instruction secondaire et supérieure en Allemagne, Παρίσι 1866 Mulhall Michael G., The Dictionary of Statistics, Λονδίνο 1884, ²1886, M899 Νικολαΐδης Δημήτριος, Οθωμανικοί Κώδηκες, ήτοι συλλογή των εν ενεργεία νόμων, κανονισμών, διαταγμάτων και οδηγιών της οθωμανικής αυτοκρατορίας, Κωνσταντινούπολη 1869

Ξανθόπουλος Κ., Συνοπτική έκθεσις της πνευματικής αναπτύξεως των νεωτέρων Ελλήνων από της αναγεννήσεως αυτών μέχρι τούδε, Κωνσταντινούπολη 1880 Ο ελληνικός αγών και το υπόμνημα του κ. Α. Ρ. Ραγκαβή, Αθήνα 1857 Οικονόμου Ιερώνυμος, Ιστορική σύγκρισις μεταξύ δύο ανδρών, Α. Μακράκη και Αλεξάνδρου Λυκούργου αρχιεπισκόπου Σύρου, Πάτρα 1896 Ορφανίδης Θ., Τα κατά την εορτήν της 25 Μαρτίου. Τα κατά την δίκην των εορτασάντων

ταύτην και έμμετρος απολογία, Αθήνα 1841 Πανταζίδης Ιωάννης, Χρονικόν της πρώτης πεντηκονταετίας του Ελληνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1889

Παππαδόπουλος Γ. Γ., «Περί των εν Σύρα σχολείων», Πανδώρα 16,1865-66, σ. 183186,231-235

Παρανίκας Μ.,Ιστορία της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, Αθήνα 1885

«Περί της εν Ελλάδι μέσης εκπαιδεύσεως», Φιλίστωρ 3,1862, σ. 50-60

Περί της καταστάσεως του Πανεπιστημίου της Ελλάδος υπό τίνων φοιτητών. Φυλλάδιον

Αον. Εν Αθήναις. Τη 29 Ιαννουαρίου 1849 «Περί του (Πανεπιστημίου)», Ο θεατής, αρ. 13, 13 Μαΐου 1837, σ. 1-16 [Περίδης Μ. Π.], Οι επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως υπουργοί και ιδίως ο νϋν, Αθήνα 1872

Pouchet George, «L'enseignement supérieur des sciences en Allemagne», Revue des

Deux Mondes 83,1869, σ. 430-449 Ρ[αγκαβής] [A. P.], «Περί εκπαιδεύσεως», Πανδώρα 6, 1855-56, σ. 82-89, 125-132, 442-448

Ράδος Κων. Ν., Η Ρουμανία και το εν Γιουργέβφ Συνέδρων. Διάλεξις -γενομένη εν τη Εταιρία των Φίλων του Λαού ής προτάσσεται επιστολή του Α. Ρ. Ραγκαβή, Αθήνα 1891

Σαρίπολος Νικόλαος I., «Υπόμνημα περί του κατωτέρου κλήρου και περί εκπαιδεύσεως, προς τον επί της Παιδείας Υπουργόν», Πανδώρα 16,1865-66, σ. 74-77,110114,156-160,227-229,257-259

— Πραγματείαι του Συνταγματικού Δικαίου, β' εκδ., τ. Β', Δ', Ε', Αθήνα 1874-1875

— «Ce que la Grèce aurait pu être et ce qu'elle est», στον τόμο Νικολάου Σαριπόλου, Tα μετά θάνατον, Αθήνα 1890, σ. 149-275

Σελίδες τίνες της ιστορίας του βασιλέως Όθωνος, Αθήνα 1898

Σούτσος Αλέξ. Α., «Περί τεχνικής εκπαιδεύσεως», Πανδώρα 16,1865-66, σ. 395-398, 439-444

Σούτσος Ιωάννης, «Περί της δημοσίας εκπαιδεύσεως, σχετικώς ως προς τας παραγωγικός δυνάμεις των εθνών», Πανδώρα 4, 1853-54, σ. 375-383 Στρέιτ Γ., «Η Ακαδημαϊκή Λέσχη », Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896,

Αθήνα 1896, σ. 210-212 Στρούμπος Δ. Σ.,Το μέλλον ήτοι περί ανατροφής και παιδεύσεως, Αθήνα 1855

— «Συζήτησις ζητημάτων εκ των περί πανεπιστημιακής παιδεύσεως», Πανδώρα 6, 1855-56, σ. 580-586

— Περί κυβερνήσεως του Πανεπιστημίου, Αθήνα 1873

Schelling F. W. J., Leçons sur la méthode â suivre dans les études universitaires... traduit de

l'allemand par P. Delorme, Αθήνα 1843 Skousès Α., «L'instruction publique en Grèce», Journal des Économistes, XLII, Απρ.Ίούν. 1876, σ. 58-85

Stauffert Fr., «Die Otto-Universität in Athen, entworfen und erbaut von Christian Hansen», Allgemeine Bauzeitung, Βιέννη 1851, σ. 1-6 (ελληνική μετάφραση στην Πανδώρα 16, 1865-66, σ. 468-472, 473-476: «Το εν Αθήναις Οθώνειον Πανεπιστήμιον. Σχεδιασθέν και οικοδομηθέν υπό Χριστιανού Χάνσεν») [Stourdza Alexandre], Mémoire sur Γ état actuel de l'Allemagne, par M. de S..., conseiller d '

État de S. M. I. de toutes les Russies, Παρίσι 1818 Τα άπαντα του συνταγματικού Έλληνος Ζήση Σωτηρίου, Αθήνα 1848 Το Πανεπιστήμιον Όϋωνος, [Αθήνα 1849] Ubicini Α., Lettres sur la Turquie, μέρος Β', Παρίσι 1854

— État présent de I 'empire ottoman, Παρίσι 1876

Vikelas D., «Le cinquantenaire de l'Université d'Athènes», Revue des Études Grecques 1, 1888, σ. 78-85

Φαρσής Βασίλειος, Η δημοσία εκπαίδευσις και το διδασκαλικόν εν Ελλάδι, Πάτρα 1868 Φατσέας Α.,Η Εικοστή Πέμπτη Μαρτίου του 1849, [Αθήνα 1849 J

— Σκέψεις επί της δημοσίας και ιδιωτικής Εκπαιδεύσεως των νέων Ελλήνων, τ. Α', Λαμία 1856, τ. Β', Αθήνα 1856

Φρεαρίτης Κ., «Το μέλλον ήτοι περί ανατροφής και παιδεύσεως, υπό Δ. Σ. Στρούμπου, καθηγητού», Πανδώρα 5,1854-55, σ. 525-532

— [Λόγος στην εικοσιπενταετηριδα του Πανεπιστημίου], Πανδώρα 13, 1862-63, σ. 566-573,593-596

— Λόγος Κωνσταντίνου Φρεαρίτου εκφωνηθείς την 25 Μαρτίου 1875 εν τη Λέσχη των Φοιτητών του Εθνικού Πανεπιστημίου επί τω εγκαινιασμώ αυτής, Αθήνα 1875

Χ., «Ξενών φοιτητών», Πανδώρα 7,1856-57, σ. 429-430

20ός-21ος αιώνας

Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη Ελένη, Η Ιόνιος Ακαδημία. Το χρονικό της ίδρυσης του πρώτου ελληνικού Πανεπιστημίου (1811-1824), Αθήνα, Μικρός Ρωμηός, 1997

Αγγέλου Αλκής, Το Κρυφό Σχολειό. Χρονικό ενός μύθου, Αθήνα, Εστία, 1997

Αγριαντώνη Χριστίνα, «Οι μετασχηματισμοί της βιομηχανικής δομής της Ερμούπολης τον 19ο αιώνα», Νεοελληνική Πόλη, Οθωμανικές κληρονομιές και ελληνικό κράτος, τ. Β', Αθήνα, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, 1985

— Οι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα τον 19ο αι., Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο/ Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, 1986

— «Η θέση της Ερμούπολης στην ελληνική οικονομία τον 19ο αιώνα: οι παγίδες των πηγών», Τα Ιστορικά, τ. 1, τχ. 1, Σεπτ. 1983, σ. 193-199

Ανδρειωμένος Γιώργος, Τω φίλω Νικ. Σταματέλω (Έva λεύκωμα με άγνωστα ιδιόχειρα ποιήματα των Παλαμά, Ξενόπουλου, Νιρβάνα, Χατζόπουλου κ.α.), Αθήνα, Σαββάλας, 1996

Ανδρέου Αποστόλης, «Κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση (1849-1880). Μια πρώτη προσέγγιση σ ένα ανοιχτό θέμα», θέσεις, αρ. 18, Ιαν.-Μάρτ. 1987, σ. 113-135

Ανθεμίδης Αχιλλεύς Σ., «Τα πανεπιστημιακά συστήματα Γαλλίας, Γερμανίας και αι μεταξύ των θεμελιώδεις διαφοραί», ανάτ. από το περ. Επιστημονική Επετηρίς Σχολής Νομικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τ. ΙΒ'γ, Θεσσαλονίκη 1968, σ. 243-291

— Το πανεπιστημιακό άσυλο. Η έννοια του ασύλου από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή μας, Θεσσαλονίκη, Ερωδιός, 1996

Αντωνίου Δαυίδ, «Αναζητώντας καθηγητές για το Πανεπιστήμιο: η περίπτωση του Κωνσταντίνου Κούμα», Μνήμων 13,1991, σ. 279-296

— Οι απαρχές του εκπαιδευτικού σχεδιασμού στο νεοελληνικό κράτος: το σχέδιο της επιτροπής του 1833, Αθήνα, Πατάκης, 1992

Αργύρης Παντελής, «Ο αντιδυτικός Δ. Βερναρδάκης και ο εισιτήριος πανεπιστημιακός του λόχος», Λεσβιακά 11,1987, σ. 130-145

— «Πανεπιστημιακές έριδες: η περίπτωση του Δ. Βερναρδάκη και του Κ. Κόντου», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Β', Αθήνα 1989, σ. 541-556

André Ch., «Notes sur l'Université d'Athènes», Revue Internationale de l'Enseignement 51, 1906, σ. 305-313

Astier P.-Cuminal I., L'enseignement technique, industriel et commercial en France et à l' étranger, Παρίσι [1909]

Βαλέτας Γ., «Η πανεπιστημιακή κριτική κι' η επίδρασή της στη νεοελληνική ποίηση. Οι ποιητικοί διαγωνισμοί», Νέα Εστία 22,1937, σ. 1819-1844

Βέης Ν., «Εκλογή εγγράφων εκ του γραμματοφυλακείου του Στ. Κουμανούδη», ΔΙΕΕ 1, τχ. Β', 1928, σ. 135-137

Βελιαρούτης Κώστας Δ., «Η πρώτη φοιτητική απεργία και ο Αναστ. Ν. Γούδας 18371880», Ηπειρωτική Εστία 27,1978, σ. 531-533

Βελουδής Γιώργος, Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του ελληνικού ιστορισμού,

Αθήνα, ΕΜΝΕ-Μνήμων, 1982 Βλαχογιάννης Γιάννης, «Το Ελληνικό Πανεπιστήμιο. Σκηνές ζωντανές από την ιστορία του», Νέα Εστία 22, 1937, σ. 1799-1818 Βλάχος Νικ. Κ., «Θεόδωρος Αφεντούλης», θεσσαλικά Χρονικά 11, 1976, σ. 231-258 Βουρνάς Τάσος, Το ελληνικό 1848, Αγώνες για κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό στην Ελλάδα κάτω από την επίδραση των ευρωπαϊκών αστικοδημοκρατικών εξεγέρσεων, γ' εκδ., Αθήνα, Τολίδης, 1983 Βουτιερίδης Ήλ. Π., «Εθνικόν Πανεπιστήμιον 1837-1912», Παναθήναια, έτος IB', 15 Μαρτ. 1912, σ. 291-302

— «Η ζωφόρος του Πανεπιστημίου», Παναθήναια, έτος IB', 31 Μαρτ. 1912, σ. 329-332 Βρυχέα Άννη-Γαβρόγλου Κώστας, Απόπειρες μεταρρύθμισης της ανώτατης εκπαίδευσης,

1911-1981, Θεσσαλονίκη, Σύγχρονα Θέματα, 1982 Bayen Maurice, Histoire des Universités, Παρίσι, Presses Universitaires de France, 1973 Bourdieu P.-Passeron J. Cl., Οι κληρονόμοι. Οι φοιτητές και η κουλτούρα, μετάφρ. Νίκος

Παναγιωτόπουλος-Μαρία Βιδάλη, Αθήνα, εκδ. Καρδαμίτσα, 1993 Buisson F., Nouveau Dictionnaire de Pédagogie et d'instruction primaire, Παρίσι 1911 Γαβαλά Πέπη Γ., Κοινωνία και εκπαίδευση (Λακωνία, τέλη 19ου-άρχές 20ού αιώνα), Αθήνα 2002

Γιάνναρης Γιώργος, Φοιτητικά κινήματα και ελληνική παιδεία, τ. Α'-Β', Αθήνα, Το Ποντίκι, 1993

Γιαννουλόπουλος Γιάννης Ν., «Η ευγενής μας τύφλωσις...». Εξωτερική πολιτική και «εθνικά θέματα» από την ήττα του 1897 εως τη Μικρασιατική Καταστροφή, γ' εκδ., Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2001 Γιοχάλας Τίτος, «Το επικόν ποίημα του εξ Αχρίδος Γρηγορίου Σταυρίδου (Prlicev) "Σκενδέρμπεης" (Ιστορικαι και λογοτεχνικαί πηγαί)», Μακεδονικά 11, 1971, σ. 174-259

Γκούτος Χαρίλαος Γ., Ο συνδικαλισμός στο ελληνικό κράτος 1834-1914, τ. Α', Αθήνα 1988

Γκριμ Γκέρχαρντ, «Η Πορεία του Φρίντριχ Τιρς προς τους Έλληνες», Ο Φρίντριχ Τιρς και η γένεση του ελληνικού κράτους από τη σκοπιά του 20ού αιώνα, Αθήνα, Ινστιτούτο Goethe, 1991, σ. 9-24

Chatzistefanidou Sofia, Die Philosophische Fakultät zu Athen und der nationale Außruch Griechenlands (1837-1911), αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Johann Volfgang Goethe-Universität zu Frankfurt am Main, 1997 Δελακοβίας Νικόλαος, Περί της εν Ευρώπη επαγγελματικής και γεωργικής εκπαιδεύσεως, Αθήνα 1900

Δεμοίρος Ιωάννης Γ.,Ιστορία του Γυμνασίου Ναυπλίου, Αθήνα 1939 Δεμπόνος Αγγελο-Διονύσης, «Άσκηση της νομικής επιστήμης στα Επτάνησα και ιδιαίτερα στην Κεφαλονιά πριν από την Ένωση», Παρνασσός 22, 1980, σ. 343-369 Δημαράς Αλέξης, «Τα εκπαιδευτικά κατά τον Αγώνα», Αφιέρωμα στο Εικοσιένα, Νέα Εστία 88, 1970, σ. 51-59

— «Εκπαίδευση» [1833-1881], Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΓ', Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1977, σ. 484-491

— «Εκπαίδευση 1882-1913», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΔ', Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1977, σ. 409-413

Δημαράς Κ. Θ., «Γεώργιος Μιστριώτης», Νέα Εστία 86, 1969, σ. 1450-1451

— «Πλαισίωση του 1872», Νέα Εστία 106,1979, σ. 467-474

— «Συγκριτισμός», Μνήμων 8,1980-1982, σ. 117-129

— Ελληνικός Ρωμαντισμός, Αθήνα, Ερμής, 1982

— Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. Η εποχή του, η ζωή του, το έργο του, Αθήνα 1986

— Εν Αθήναις τη 3 Μαΐου 1837. Μελέτη Ιστορική και φιλολογική, Αθήνα, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1987

— «ιδεολογήματα στην αφετηρία του ελληνικού Πανεπιστημίου», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1989, σ. 43-54

Danova Nadja, «Le voyage en Grèce de Marko Balabanov, en 1891, et son journal», Balkan Studies 25, 1984, σ. 309-320

— «Les étudiants bulgares à l'Université d'Athènes», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και

Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 257-269

Dölger Franz, «Idee, Gestalt und Aufgabe der griechischen Universitäten», Universität und Modern Welt. Ein internationales Symposium. Herausgegeben von Richard Schwarz, Βερολίνο 1962, σ. 409-418

Εξίσου Ευφημία, «Πρυτανικοί και Πανηγυρικοί Λόγοι του Πανεπιστημίου Αθηνών 1837-1900. Βιβλιογραφική καταγραφή», Τετράδια Εργασίας ΚΝΕ-ΕΙΕ, 10, Αθήνα 1988, σ. 471-510

Economopoulou Marietta, Parties and politics in Greece (1844-1855), Αθήνα 1984

Gospodinof Ph., «Les pionniers de la renaissance bulgare en Macédoine», Échos d'Orient 16, 1913, σ. 144-154

Ζάιντλ Βόλφ, Βαυαροί στην Ελλάδα. Η γένεση του νεοελληνικού κράτους και το καθεστώς του Όθωνα, επιμ. Κ. Δ. Δεμερτζής, Αθήνα, Ελληνική Ευρωεκδοτική, 1984

Ζέπος Παν. I., «Νομική Σχολή», Νέα Εστία 22,1937, σ. 1783-1790

— Η νεωτέρα ελληνική επιστήμη του αστικού δικαίου, Αθήνα 1954

— «Απαρχαί νομικής παιδείας εις το μετεπαναστατικόν Ναύπλιον », Πελοποννησιακά 16,1985-86, σ. 1-16

Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Η μέση εκπαίδευση των κοριτσιών στην Ελλάδα (1830-1893), Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1986

— «Φοιτήτριες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1890-1920). Πρώτες προσπάθειες, κοινωνική σύνθεση, διεκδικήσεις», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 271-276

— «Προ των Προπυλαίων: Η εξέλιξη της ανώτατης εκπαίδευσης των γυναικών στην Ελλάδα», Εκπαίδευση και φύλο. Ιστορική διάσταση και σύγχρονος προβληματισμός,

επιμ. Β. Δεληγιάννη και Σ. Ζιώγου, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 1994, σ. 333-415

— Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Οθωμανική Διοίκηση και η εκπαίδευση του Γένους. Κειμενα-Πηγές: 1830-1914, εκδ.-επιμ. Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου, Θεσσαλονίκη, Κυριακίδης, 1998

Ηλιού Φίλιππος, ιδεολογικές χρήσεις του κοραϊσμού στον 20ό αιώνα, Αθήνα, Ο Πολίτης, 1989

Henderson G. P., Η Ιόνιος Ακαδημία, μετάφρ. Φ. Κ. Βώρος, Κέρκυρα 1980

Θεοδώρου Βάσω, «Οι δωρεές των Ελλήνων του εξωτερικού στο Πανεπιστήμιο τον 19ο αιώνα : η εξέλιξη μιας πρακτικής», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 223-234

Ιωαννίδης Νίκος, «Αναπαραγωγή και εκπαίδευση στην Ελλάδα - μια άλλη υπόθεση», στο Θεόδωρος Σακελλαρόπουλος (επιμ.), Νεοελληνική Κοινωνία: Ιστορικές και Κριτικές προσεγγίσεις, Αθήνα, Κριτική, 1993, σ. 149-187

Irsay (d') Stephen, Histoire des Universités françaises et étrangères, τ. Α'-Β', Παρίσι 1933, 1935

Jarausch Konrad H., Students, Society, and Politics in Imperial Germany. The Rise of Academic Illiberalism, Princeton, New Jersey, 1982

— «The Social Transformation of the University: the Case of Prussia 1865-1914», Journal of Social History 13, 1979, σ. 609-636

Καζάζης Ν., Το Πανεπιστήμιον και η εθνική ιδέα, Αθήνα 1902

Καλαφάτη Ελένη, Τα σχολικά κτίρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, 1821-1929. Από τις προδιαγραφές στον προγραμματισμό, Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1988

Καλιτσουνάκης Ιω., «Η αναβίωσις των κλασσικών σπουδών εν Ελλάδι από της απελευθερώσεως και εντεύθεν», ΕΕΦΣΠΑ 8, 1957-1958, σ. 325-450

Καλλιβρετάκης Λεωνίδας, Η δυναμική του αγροτικού εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Αθήνα, Μορφωτικό Ινστιτούτο Αγροτικής Τράπεζας, 1990

Καραμανωλάκης Βαγγέλης, «Η εισαγωγή της φροντιστηριακής ιστορικής διδασκαλίας στο πρόγραμμα σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών», Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου Οι χρόνοι της ιστορίας. Για μια ιστορία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας, Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1998, σ. 62-72

— Η συγκρότηση της Ιστορικής επιστήμης στην Ελλάδα. Η διδασκαλία της Ιστορίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών 1837-1932, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Αθήνα 2004

Καρδαμίτση-Αδάμη Μάρω, «Νεότερα στοιχεία για το παλιό Πανεπιστήμιο», Αρχαιολογία, τχ. 17, Σεπτ.-Νοέμ. 1985, σ. 51-55

— «Το σπίτι του Κλεάνθη στο Ριζόκαστρο», στον τόμο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1837-1987, Κατάλογος έκθεσης ενθυμημάτων, Αθήνα 1987, σ. 21-23

Κασίνης Γ. Κ., «Λόγιοι του ΙΘ' αιώνα. Ειρηναίος Κ. Ασώπιος (1825-1905). Ακμές του βίου και του έργου του», Ηπειρωτικά Χρονικά 28,1986-87, σ. 155-193

— Οίκονόμειος μεταφραστικός αγών. Επίμετρο κειμένων, Αθήνα, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, 2003

Καστρινάκη Αγγέλα, Οι περιπέτειες της νεότητας. Η αντίθεση των γενεών στην ελληνική πεζογραφία (1890-1945), Αθήνα, Καστανιώτης, 1995

Κιμουρτζής Παναγιώτης Γ., Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1860): οι πρώτες γενεές των διδασκόντων, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Αθήνα 2001

— «Τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια ως πρότυπα: η ελληνική περίπτωση (1837)», Νεύσις 12, καλοκαίρι 2003, σ. 129-150

Κόκκινος Γιώργος, Ο πολιτικός ανορθολογισμός στην Ελλάδα. Το έργο και η σκέψη του Νεοκλή Καζάζη (1849-1936), Αθήνα, Τροχαλία, 1996

Κοκολάκης Μιχάλης, Το ύστερο Γιαννιώτικο Πασαλίκι. Χώρος, διοίκηση και πληθυσμός στην Τουρκοκρατούμενη Ήπειρο (1820-1913), Αθήνα, ΚΝΕ/ΕΙΕ, 2003

Κορδάτος Γιάνης, Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος, ε΄ εκδ., Αθήνα, Μπουκουμάνης, 1972

Κοριζής Χαρ. Σ., Συμβολή στην έρευνα της ελληνικής πολιτικής ζωής και κοινωνίας στο 19ο αιώνα. Ο σύλλογος «Ρήγας», Αθήνα 1969

Κουγέας Σωκράτης, «Περί της κατά την Έπανάστασιν σχεδιασθείσης Ακαδημίας», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών 9,1934, σ. (14)-(22)

— «Το ενδιαφέρον του Όθωνος διά το Πανεπιστήμιον», Νέα Εστία 22, 1937, σ. 1796-1798

Κούζης Αριστοτέλης Π., «Αι μετά την ίδρυσιν του Βασιλείου της Ελλάδος πρώται

αρχαί υγειονομικής πολιτικής και οργανώσεως της δημοσίας υγείας επί τη βάσει των ανεκδότων χειρογράφων πρακτικών του Ιατροσυνεδρίου», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών 21,1946, σ. 363,61 -91

Κουκουλάκης Δημήτριος Μ., Πανεπιστημιακή Φάλαγξ εν Κρήτη 1897, Αθήνα 1902 (β' εκδ. 1908)

Κουλούρη Χριστίνα, Αθλητισμός και όψεις της αστικής κοινωνικότητας. Γυμναστικά και

αθλητικά σωματεία 1870-1922, Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών EIE, 1997

— Dimensions idéologiques de l'historicité en Grèce (1834-1914). Les manuels scolaires d' histoire et de géographie, Frankfurt am Main, Peter Lang, 1991

Κουρκουμέλης Ν. Κ., Η εκπαίδευση στην Κέρκυρα κατά τη διάρκεια της Βρετανικής Προστασίας (1816-1864), Αθήνα, Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, 2002

Κρητικός Θεόδωρος, Η πρόσληψη της επιστημονικής σκέψης στην Ελλάδα. Η φυσική μέσα από πρόσωπα, θεσμούς και Ιδέες (1900-1930), Αθήνα, Παπαζήσης, 1995

Κυπριανός Παντελής, «Φοιτητικός πληθυσμός και ζήτηση σπουδών στην Ελλάδα (1891-1936)», Τα Ιστορικά, τ. 13, τχ. 24-25,Ιούν.-Δεκ. 1996, σ. 225-252

Kadach Dorothea, «Grigor S. Prlicevs Teilnahme an dem Athener Dichterwettbewerb 1860 und 1862», Zeitschrift ßr Balkanologie 6, 1968, σ. 45-62

— «Zwei griechische Gedichte von Grigor S. Prlicev (Γρηγόριος Σταυρίδης)», Ελληνικά 24,1971, σ. 107-115

Karpat Kemal H., Ottoman population, 1830-1914: demographic and social characteristics, Madison, Wis.: University of Wisconsin Press, 1985

Kirchner Hans-Martin, Friedrich Thiersch, Ein Kulturpolitikerund Philhellene in Bayern, Μόναχο 1990

— «Τα σχολικά προγράμματα του Thiersch για την Ελλάδα», Ο Φρίντριχ Τιρς και η γένεση του ελληνικού κράτους από τη σκοπιά του 20ού αιώνα, Αθήνα, Ινστιτούτο Goethe, 1991, σ. 95-110

Kolodny Émile Υ., «Ερμούπολις-Σύρος. Γέννησις και εξέλιξις μιας ελληνικής νησιωτικής πόλεως», Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών 8, 1969-70, σ. 249-286

Kotsowilis Konstantin, Die griechischen Studenten in München unter König Ludwig I. von Bayern (von 1826 bis 1844). Verdegang und späteres Wirken beim Wiederauflau Griechenlands, [Μόναχο 1995]

Λάζος Χρήστος Δ., Ιστορία της Πανεπιστημιακής η Φοιτητικής Φάλαγγας, Αθήνα, Χρυσή Τομή,1980

— Ελληνικό φοιτητικό κίνημα 1821-1973. Κοινωνικοί και πολιτικοί αγώνες, Αθήνα, Γνώση, 1987

Λάιος Γεώργιος, Το Αστεροσκοπείον Αθηνών, (Ανέκδοτα έγγραφα), Αθήνα 1962

— «Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος Α' (1814-1851)», Μνημοσύνη 5, 1974-1975, σ. 284-324

Λαμπίρη-Δημάκη Ιωάννα, «Η συμβολή των νομικών σπουδών στη διαμόρφωση των

ελίτ: από τα πορίσματα μιας έρευνας», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Β', Αθήνα 1989, σ„ 471-481

Λάμπρος Σπυρ. Π., «Το Εθνικόν Πανεπιστήμιον», Μικταί σελίδες, Αθήνα 1905, σ. 701-714

Λάππας Κώστας, «Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών στον 19ο αιώνα: ένα πρόγραμμα έρευνας»,Ιστορικότητα της παιδικής ηλικίας και της νεότητας, τ. Β', Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1986, σ. 473-478

— «Το ζήτημα των διδάκτρων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κατά τον 19ο αιώνα», Προσεγγίσεις στις νοοτροπίες των βαλκανικών λαών, 15ος-20ός αί., Αθήνα, Ζαχαρόπουλος, 1988, σ.131-152

— «Το διδακτικό προσωπικό του Πανεπιστημίου Αθηνών τον ΙΘ' αιώνα», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 137-147

— «Αντιθέσεις γύρω από την ίδρυση και τους προσανατολισμούς του ελληνικού

Πανεπιστημίου. Σχόλια σ' ένα πανηγυρικό λόγο του Κων. Νέγρη (1840)», Αφιέρωμα στον πανεπιστημιακό δάσκαλο Βασ. Βλ. Σφυρόερα, Αθήνα, Λύχνος, 1992, σ. 227-245

Λέφας Χρ., Ιστορία της εκπαιδεύσεως, Αθήνα, ΟΕΣΒ, 1942

Λιάκος Αντώνης, «Οι φιλελεύθεροι στην επανάσταση του 1862. Ο πολιτικός σύλλογος "Ρήγας Φερραίος"», Μνήμων 8, 1980-1982, σ. 9-46

— «Οι δυνατότητες πρόσληψης του μαρξισμού στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα», Ο Πολίτης, τχ. 67-68, Οκτ.-Δεκ. 1984, σ. 4-9

— Η ιταλική ενοποίηση και η Μεγάλη Ιδέα, 1859-1862, Αθήνα, Θεμέλιο, 1985

— «Σκέψεις για την ιστορία του φοιτητικού κινήματος», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και

Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 327-333

Λουκάτος Σπύρος Δ., «Η φοιτητική κοινότητα στο β' μισό του 19ου αιώνα. ιδεολογικοί προσανατολισμοί και οι σύμφυτες προς αυτούς δραστηριότητες, ενέργειες και γεγονότα», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 299-326

Λούκος Χρήστος, «Μια ελληνική πόλη σε παρακμή. Η Ερμούπολη το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα», Νεοελληνική Πόλη, Οθωμανικές κληρονομιές και ελληνικό κράτος, τ. Β', Αθήνα, ΕΜΝΕ, 1985, σ. 591-601

— «Επίπεδο ζωής ενός καθηγητή Πανεπιστημίου στα μέσα του 19ου αιώνα: Αλέξιος Πάλλης», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 121-136

— Πεθαίνοντας στη Σύρο τον 19ο αιώνα. Οι μαρτυρίες των διαθηκών, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2000

Larrabee Stephen Α., Ελλάς 1775-1865. Πώς την είδαν οι Αμερικανοί, μετάφρ. Νινίλα Παπαγιάννη, Αθήνα, Φέξης,χ.χ.

Le Goff Jacques, Pour un autre Moyen Âge. Temps, travail et culture en Occident: 18 essais, Παρίσι, Gallimard, 1977

Leonidas Stavros, Der bayerische Einflub auf das griechische Schulewesen im 19. Jahrhundert, Βιέννη 1976

Les Universités Européennes du XIVe au XVIIIe siècle. Aspects et Problèmes. Actes du Colloque International à l'occasion du Vie Centenaire de l'Université Jagelonne de Cracovie, 6-8 Mai 1964, Genève, Librairie Droz, 1967

Liard Louis, «La fondation des Universités françaises», Revue de Paris 4,1902, σ. 523-556

Μαγκλάρας Ανδρέας Δ., «Η διδασκαλία του Δικαίου στην Ιόνιο Ακαδημία», Κερκυραϊκά Χρονικά 26,1982, σ. 130-140

Μανιάτη Έλενα Α., Απόπειρες εκσυγχρονισμού στο ελληνικό Πανεπιστήμιο (τέλη 19ουάρχές 20ού αιώνα). Εκπαιδευτική διαδικασία, επιστημονική παραγωγή και κοινωνική προσφορά των εργαστηρίων φυσικών επιστημών, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Αθήνα 2001

Μαργαρίτης Γιώργος, «Πανεπιστήμιο και ηρωικός θάνατος (1897-1919). ιδεολογία, συμβολισμοί, τελετουργίες», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 277-288

Μαρκόπουλος Διονύσιος Α., Η εξέγερσις των φοιτητών εν Αθήναις και η δράσις της Φοιτητικής Φάλαγγος εν Κρήτη κατά το 1897-, Καλαμάτα 1903 Ματάλας Παρασκευάς, Έθνος και Ορθοδοξία. Οι περιπέτειες μιας σχέσης. Από το «ελλαδικό » στο βουλγαρικό σχίσμα, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2002 Μαυροσκούφης Δημήτρης, Εκπαίδευση και εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα, 1821-

1831, διδακτορική διατριβή, Θεσσαλονίκη 1996 Μερτύρη Αντωνία, Η καλλιτεχνική εκπαίδευση των νέων στην Ελλάδα (1836-1945),

Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 2000 Μεταλληνός Γεώργιος Δ., «Το Πανεπιστήμιο στα μάτια των ξένων», Μικρά Ιστορικά,

τχ. Α', Λευκωσία 1988, σ. 92-98 Μητροφάνης Γιώργος Ν., «Οι αιρέσιμοι πολίτες. Ποσοτική προσέγγιση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης στην Ελλάδα του 1860», Μνήμων 18,1996, σ. 23-60 Μουλλάς Παναγιώτης, «Ελληνικό Πανεπιστήμιο και πολιτική», στον τόμο Αθήνα, Πρωτεύουσα Πόλη, τ. II, Αθήνα 1985, σ. 119-121

— Les concours poétiques de l'Université d'Athènes 1851-1877, Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1989

— «Ποίηση και ιδεολογία: οι αθηναϊκοί πανεπιστημιακοί διαγωνισμοί (1851-1877)», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Β', Αθήνα 1989, σ. 593-601 (=Παν. Μουλλάς, Ρήξεις και συνέχειες. Μελέτες για τον 19ο αιώνα, Αθήνα, εκδ. Σοκόλη, 1993, σ. 279-290)

— «Πανεπιστήμιο Αθηνών: ποιητικοί διαγωνισμοί και ιδεολογία (1851-1877)», Ρήξεις και συνέχειες, ό.π., σ. 291-300

Μπακαδήμα-Ξούργια Μαρία και Τσατσά-Πατσουράκη Σωτηρία (επιμ.), Μαθητολόγιον Ελληνικής Σχολής Μεσολογγίου-Παλαμαϊκής Σχολής, 1839-1860, ΓΑΚ/Αρχεία Ν. Αιτωλίας 3, Μεσολόγγι 1995 Μπαλάνος Δημήτριος Σ., «Η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (ιστορική

επισκόπησις 1837-1930)», ανάτ. από τον τόμο Εναίσιμα (τιμητικός τόμος στην 35τηρίδα Χρυσοστόμου Αθηνών), Αθήνα 1931

— «Συνοπτική ιστορία των πανεπιστημιακών Σχολών. Α' Θεολογική Σχολή», Νέα Εστία 22, 1937, σ. 1767-1772

Μπελιά Ελένη, «Η εκπαιδευτική πολιτική του ελληνικού κράτους προς την Μακεδονία και ο Μακεδονικός Αγών», Συμπόσιο Ο Μακεδονικός Αγώνας, Θεσσαλονίκη 1987, σ. 29-40

— Εκπαίδευση και αλυτρωτική πολιτική, η περίπτωση της Θράκης, 1856-1912, Θεσσαλονίκη, ΙΜΧΑ, 1995

Μπενβενίστε Ρίκα, «Τα μεσαιωνικά Πανεπιστήμια. Κοινωνικές όψεις και κοινωνικός

ρόλος», Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 67-80 Μπέττης Στέφανος, «Ιωάννης Δομπόλης, ο αφοσιωμένος φίλος του Καποδίστρια και θερμός εραστής της παιδείας του Έθνους», ανάτ. από το περ. Ηπειρωτική Εστία, Ιωάννινα 1976