Φλόγα, Η Μπαλλάντα του δάσους (ποίημα)· Αρ. Μάνεση, Το Πνευματικό δράμα της μεσοπολεμικής εποχής (μελέτη)· Της Σύνταξης, Από τ' Αριστουργήματα του Λαού μας· Γ. Στάμπολη, Τα Υπερβραχέα κύματα στην καταπολέμηση των κουνουπιών (άρθρο)· Η. Θρακιώτη, Επιστροφή (ποίημα).

Μέσα στο δεκαπενθήμερο: Της Σύνταξης, Λίγες στιγμές με τον Υπουργό κ. Λούβαρη - Τιμητικές προσφορές - Ακόμα ένα γράμμα απ' την Αθήνα· Νικ. Ζαχοπούλου, Η κίνηση της ΦΕΛ· Της Σύνταξης, Εκπολιτιστική ζωή - Ζωή και κίνηση του Ε.Ο.Π.· Νικ, Βενιέρη, Η έκθεση των αποφοίτων του Πειραματικού· Της Σύνταξης, Ο Τύπος - Νέα βιβλία - Αλληλογραφία».

(τχ 6/7) «Στ. Βαβούρη, Σοφίας κρίματα (ποίημα)· Αγ. Τσοπανάκη, Η επέκταση της δημοτικής στην επιστήμη και τα προβλήματά της (μελέτη)· Αντ. Ζαχαροπούλου, Ελεγείο (ποίημα)· Θ. Παπαγεωργίου, Απάντηση στην Έρευνα,· G. Apollinaire, 3 Ποιήματα (Μετ. Μ. Αναγνωστάκη)· Ελ. Βακαλό, Η ψυχαγωγία και το παιδί· Γ. Πρωτάνθη, Γιατί; (ποίημα).

Μέσα στο δεκαπενθήμερο: Της Σύνταξης, Η Τιμή του "Ξεκινήματος" - Ένα προοδευτικό ίδρυμα· Π. Πολυζωίδη, Η έκθεση των αποφοίτων του ΠΣΠΘ· Νικ. Ζαχόπουλου, Η κίνηση της ΦΕΛ· Της Σύνταξης, Εκπολιτιστική ζωή - Ζωή και κίνηση του Ε.Ο.Π.· Νικήτα Βενιέρη, Αριστοφάνη Νεφέλες Δυο Καλλιτεχνικές Εκθέσεις - Νέα βιβλία - Αλληλογραφία».

(τχ 8) «Κ. Παλαμά, Από τα "Παράκαιρα" (ποίημα)· Ο. Γεωργιάδη, Η Λαϊκή Κατοικία (μελέτη)· Κ. Αλεξανδρίδη, Βιταμίνες (άρθρο)· Κ. Κιτσίκη, Από το λόγο του προς τους σπουδαστές του Πολυτεχνείου· Κ. Παπάζογλου, Ελονοσία - Φυματίωση (μελέτη)· Αγ. Τσοπανάκη, Η επέκταση της δημοτικής στις επιστήμες (μελέτη)· A. Μισίρλογλου, Σε μια Τσιγγάνα (ποίημα).

Μέσα στο δεκαπενθήμερο: Της Σύνταξης, Τιμητικές προσφορές - Σχόλια - Ν. Τσάρα, - K. Κύρου, Γράμματα στο "Ξεκίνημα"·

Της Σύνταξης, Το Λύκειο Ελληνίδων· Κ. Κοκοβίνη, Η κίνηση του Υγειον. Τμήματος· Της Σύνταξης, Ζωή και κίνηση της ΦΕ.Λ. - Αλληλογραφία».

(τχ 9/10) «Ελένης Βακαλό, Τραγούδι της Ώριμης Μέρας - Βραδυνό (ποιήματα)· Ανδρ. Σκιαδά, Αγάπη (διήγημα)· A. Βακαλοπούλου, Η ιστορική θεμελίωση της "Βαβυλωνίας" του Δ. Κ. Βυζαντίου (ιστορικοφιλολογική μελέτη)· Fed. Gar. Lorca, Ψυχή Φεβγάτη (ποίημα Μετ. Κλ. Κύρου)· Θ. Ξάνθου, Από το 1821 στη Μακεδονία· Της Σύνταξης, Λιανοτράγουδα· Αγ. Τσοπανάκη, Η επέκταση της δημοτικής στις επιστήμες και τα σχετικά προβλήματα (μελέτη, τέλος)· Α. Παπάζογλου, Ελονοσία και Φυματίωση (Άρθρο, τέλος)· Α. Π. Μακρή, Απ' τους "Στοχασμούς".

Μέσα στο δεκαπενθήμερο: Της Σύνταξης, Σχόλια· Δ. Γεωργοπούλου, Ο αθλητισμός στην πόλη μας - A. Ζωή και κίνηση του ΕΟΠ.· Ν. Ζαχόπουλου, Η κίνηση της ΦΕΛ· K.K., Η κίνηση του Υγ. Τμήματος· Β. Γ., Το Θέατρο: "Τ' αρραβωνιάσματα" του Δ. Μπόγρη από τον ΕΟΠ· Μαν. Αναγ., Το βιβλίο: Γιάννη Τρίκκη - "Tò βιβλίο της Ερωμένης" Π. Παπαδάκη - Σ. Κούλη "Πρώτοι Στίχοι"· N. Βενιέρη, Ι. Βασιλείου: Η λαϊκή κατοικία - Νέα βιβλία - Αλληλογραφία».

(τχ 11/12) «Γ. Σινόπουλου, Η μέρα Θαλασσινή (ποίημα)· Θ. Φωτιάδη, Απ' τα "Μονολιθικά" (ποίημα)· Αλ. Καζίδη, Η ανοικοδόμηση του Υπαίθρου (μελέτη)· Της Σύνταξης, Δημοτικά τραγούδια· Γ. Δημητρίου, Από την Επανάσταση του 1821 στη Μακεδονία· Της Σύνταξης, Από τον Επιτάφιο του Περικλή· Στ. Μακρίδη, Ο Παλαμάς για τους Αρχαίους (άρθρο)· Θ. Ξάνθου, Η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου (μελέτη)· Γ. Βηλαρά, Γαλανή σύνθεση (ποίημα)· Απ. Βακαλοπούλου, Η ιστορική θεμελίωση της Βαβυλωνίας του Β. Κ. Βυζαντίου.

Μέσα στο δεκαπενθήμερο: Της Σύνταξης, Κλείνοντας τον πρώτο τόμο· Χ. Μαροπούλου, Αντί κριτικής για τις δυο καλλιτεχνικές εκθέσεις - Α. Ζωή και κίνηση του ΕΟΠ, - Ν.

Ζαχοπούλου, Η κίνηση της ΦΕΛ· Ν. Παπά, Η κίνηση του Υ.Τ.· Νικήτα Βενιέρη, Κριτική του Βιβλίου - Νέα Βιβλία - Αλληλογραφία».

(τχ Οχτώβρη '44) «Γιορτή Λευτεριάς· Κ. Παλαμά, Από τα "Παράκαιρα" (ποίημα)· Οι καθηγητές του Πανεπιστημίου μας χαιρετάνε τη λεύτερη νεολαία μας· Δημοτικό (ποίημα)· Θ. Φωτιάδη, Νικητήριο (ποίημα)· Γ. Φιδά, Εφιάλτες (άρθρο)· Π. Θαλασινού, Του Έπους προβαίνουν (ποίημα)· Φανής Δημαρά, Λεύτερη νέα (άρθρο).

Συμμαχική Ποίηση: Walt Whitman, Από τα "Φύλλα Χλόης" (ποίημα)· Ρήγα Φεραίου, Από τον "Θούριο" (ποίημα)· N. Μπέντνυ, Ολοταχώς (ποίημα)· Μ. Kraleza, Ο πόλεμος (ποίημα)· J. Μ. Crae, Στους κάμπους της Φλάντρας (ποίημα)· J. Masefield, Καθαγίαση (ποίημα).

Από τον κώδικα λαϊκής αυτοδιοίκησης· Από τον "Επιτάφιο" του Περικλή· Γ. Δημητρίου, Για ένα καινούριο Πανεπιστήμιο· Φοιτητική ενότητα· Σ. Λεοντιάδη, Για τον προοδευτικό εκπολιτισμό· Σ. Μακρίδη, Το πρόσταγμα ενός ποιητή».

(τχ 1, τόμ. Β') «Πάνου Δημητρίου, Για καινούριους δρόμους· Γ. Κοτζιούλα, Καραϊσκάκη δες (ποίημα)· Γιάννη Ιμβριώτη, Τα ιδανικά της Νεολαίας· Πάνου Θασίτη, Τίτο! Τίτο! (ποίημα)· Pearl Buck, Ο καινούριος δρόμος (διήγημα)· Αντώνη Νίκη, Ήρθα αδελφέ (ποίημα)· Γιάννη Μηττά, Για μιαν εκπολιτιστική ενότητα· Τραγούδια του λαού μας· K. Δ. Σωτηρίου, Το εκπαιδευτικό μας πρόβλημα· J. Supervielle, Ποιήματα· Π. Κατακάλου, Χρονικά της ιστορίας μας· ΑΙΙan Seeger, Έχω ένα ραντεβού με το θάνατο (ποίημα)· Μ. Στεφανίδη, Προπαγάνδα και τέχνη· Θ. Παπαδοπούλου, Για τον ΕΟΠ και τον αγώνα των φοιτητών· Πανταζή Στοΐλη, Το τραγούδι των παληκαριών που πέθαναν (ποίημα)· Γ. Βαλέτα, Εκλαΐκευση.

Κάθε μήνα: Σχόλια - Εκπολιτιστική ζωή - Τα ελαφρά Θέατρα - Το Θέατρο στην Αθήνα - Καινούρια Βιβλία - Περιοδικά - Εφημερίδες».

ΕΙΚΟΝΑ

87. Εξώφυλλο του τελευταίου τχ του αρ. *279

Εικονογράφηση: δεν έχει πλούσια εικονογράφηση. Κάθε τχ κοσμείται από δυο τρεις ξυλογραφίες, που επαναλαμβάνονται στα πρώτα τεύχη. Από το τχ 5 και μετά υπάρχουν κάποιες διακοσμητικές βινιέττες που επαναλαμβάνονται. Στο τχ 2 σημειώνεται ότι: "Το εξώφυλλο και το σήμα του Ε.Ο.Π. είναι έργα του συναδέλφου Σωτήρη Μανιού". Στο τχ 6/7: "Οι ξυλογραφίες έγιναν απ' τους φοιτητές του Εικαστικού τμήματος του ΕΟΠ".

Βιβλιογραφία: Ξεκίνημα, τχ 1 σ. 1-2, "Σαν πρόλογος", του Δημ. Καββάδα, καθηγητή της Βοτανικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης· τχ 1 σ. 3-4, "Ξεκίνημα", της Σύνταξης· τχ 1 σ. 26-28, "Η κίνηση της ΦΕΛ", του Τ. Παπαδόπουλου· τχ 1 σ. 28-30, "Ζωή και κίνηση του ΕΟΠ", του Γιάννη Τσαλουχίδη· τχ 1 στο οπισθόφυλλο, διαφήμιση του περιοδικού· τχ 2 σ. 19, Μέσα στο δεκαπενθήμερο, "Λίγα λόγια"· τχ 11/ 12 σ. 217-218, "Κλείνοντας τον πρώτο τόμο", της Σύνταξης. Για σχέσεις με άλλα περιοδικά: τχ 4 σ. 97. Σε άλλα έντυπα της ίδιας εποχής επισημάνθηκαν οι εξής αναφορές στο Ξεκίνημα: τχ 9 της Εφόδου Ε.Π.Ο.Ν. Θεσσαλονίκης (αρ. *215)· τχ 25 της εφ. Λεύτερα Νιάτα Ε.Π.Ο.Ν. Μακεδονίας (αρ. *92)· Νέα Εστία, Έτος ΙΗ', Τόμος 35ος, τχ 408, σ. 560, στη στήλη "Περιοδικά κι εφημερίδες"· Φοιτητική, τχ 11 σ. 22, άρθρο με τίτλο: "Τι γίνεται στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονικής Πρωτευούσης"· Νέα Εστία, Έτος IH', Τόμος 35ος, τχ 402-403, σ. 301, στο άρθρο "Τι περιμένουμε...", του Αιμ.[ίλιου] Χ.[ουρμούζιου] εκτενής αναφορά στο Ξεκίνημα· εφ. Ελεύθερον Βήμα του 1944 [στο Ξεκίνημα δεν αναφέρεται σε ποιον αρ. φύλ.] εγκωμιαστική κριτική του Π. Παπαδόπουλου για το Ξεκίνημα.

Από μεταγενέστερες αναφορές σε βιβλία και περιοδικά επισημάνθηκαν οι εξής: Μανόλης Αναγνωστάκης, "Να σταματήσει, η μυθολογική αναβίωση καταστάσεων", Συνέντευξη με τον Μανόλη Αναγνωστάκη για την πολιτιστική κίνηση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στα χρόνια της κατοχής, εφ.

Θούριος, 3 Φλεβάρη 1977, σ. 14-15· Συνέντευξη με τον Μανόλη Αναγνωστάκη για το Ξεκίνημα και τον ΕΟΠ στο προφορικό Αρχείο της ΕΡΤ· Ανταίος ΑΙΙ σ. 458, Β σ. 453· Αλέξανδρος Αργυρίου, "Σύντομες αναφορές σε περιοδικά της Κατοχής", π. Διαβάζω, τχ 58 (αφιέρωμα στην Αντίσταση), σ. 40-45· Αλέξανδρος Αργυρίου, "Η λογοτεχνική ζωή της Θεσσαλονίκης τα τελευταία τριάντα χρόνια", π. Επιθεώρηση Τέχνης, τόμ. ΙΣΤ', αρ. 94-95, Οκτώβριος-Νοέμβριος 1962, σ. 390-415· Μανόλης Αναγνωστάκης, "Ο δάσκαλος, ο φίλος..." (Μνήμη Θανάση Παπαδόπουλου [μέλους της συντακτικής επιτροπής του Ξεκινήματος]), εφ. Η Αυγή, αρ. φύλ. 3411, 22 Σεπτεμβρίου 1985, σ. 22· Γιάννης Δάλλας, "Η κοινωνική συνείδηση των ποιητών της Θεσσαλονίκης", π. Αντί, τχ 324, σ. 33-40 [από το "αφιέρωμα στην πνευματική Θεσσαλονίκη", Δεκαπενταύγουστο 1986]· Τόλης Καζαντζής, "Η πεζογραφία της Θεσσαλονίκης", π. Αντί, τχ 324, σ. 14 [κι αυτό στο προηγούμενο αφιέρωμα]· Γιώργος Καφταντζής, Το ΙΙανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον καιρό της κατοχής, Θεσσαλονίκη 1982, σ. 54-56, 98· Κ. Πορφύρης, "Η πνευματική αντίσταση με νόμιμα μεσα", π. Επιθεώρηση Τέχνης, Έτος H', Τόμ. ΙΕ', αρ. 87-88, σ. 336-365 [γενικότερα για νόμιμες μορφές της Πνευματικής Αντίστασης]· Φατσέα σ. 142· Φωτιάδης σ. 434· Χριστιανόπουλος σ. 100· Ντίνος Χριστιανόπουλος, "Λογοτεχνικά βιβλία και περιοδικά που τυπώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (1850-1950). Πρώτη καταγραφή", π. Διαγώνιος, τχ 4, Ιανουάριος-Απρίλιος 1980, σ. 56-79.

Γενικότερα για την πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης, βλ. και "Θεσσαλονίκη. Πεζός λόγος 1912-1980", [επιμέλεια Σ. Γούτης-Μ. Πιερής], π. Ο Πολίτης, ειδικό τεύχος, Νοέμβριος 1983.

EΛΙA πλήρης σειρά

ΕΜΑΕΕ τχ 4

MAN πλήρης σειρά

ΕΙΚΟΝΑ

88. Εξώφυλλο του τχ 1 του αρ. *280

*280. Ξεκίνημα

ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1944

Υπότιτλος: Μηνιαίο νεανικό περιοδικό (τχ 1)

Μηνιαία Λογοτεχνική Έκδοση (τχ 2/3)

Πειραιάς· "Τυπογραφείον Ιωάννου Π. Βοντά" Γραφεία: Μουσών 16α Διευθυντής: Μανώλης Ρούνης

Κυκλοφόρησαν δύο μόνο τχ την άνοιξη του 1944:

Χρόνος πρώτος φύλλο 1    Μάρτης 1944

     "          "          "     2/3    Απρίλης-Μάης 1944

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: τχ 2/3  100.000 δρχ.

Σχήμα: 24,5x17 εκ. 16 σ. ανά τχ με αρίθ. συνεχή δίστηλο

Περιοδικότητα: Μηνιαίο

Στο τχ 2/3 σ. 33 υπάρχει μικρό σημείωμα με τίτλο "Το Ξεκίνημα": "Η έκδοσή μας δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ξεχείλισμα ζωτικότητας από μια συντροφιά νέων του Πειραιά. Δεν ήρθαμε ούτε να επιβάλουμε ούτε και να επιβληθούμε με φωνές και αλαλαγμούς. Θέλουμε μονάχα σεμνά και αθόρυβα να εργασθούμε με τις δυνάμεις μας στο στίβο της τέχνης βοηθώντας παράλληλα και τα νέα ταλέντα. Εάν τώρα οι σκοποί μας που δεν είναι άλλοι παρά απ' αυτούς που αναφέραμε πιο πάνω δικαιώνουν την έκδοσή μας δεν ζητούμε τίποτε άλλο από τους νέους παρά να ταχθούν συνοδοιπόροι στο δρόμο μας". Και το τχ 2/3 λοιπόν, αν και έχει αφαιρέσει από τον υπότιτλο την ένδειξη "νεανικό", απευθύνεται βασικά στους νέους. Το περιοδικό, αν και βραχύβιο, είναι κι αυτό ένα δείγμα της πνευματικής άνθησης του Πειραιά μέσα στην κατοχή, φαινόμενο που επισημαίνεται και στα ίδια τα έντυπα.

Στο πρώτο τχ εξάλλου υπάρχει άρθρο με τίτλο "Ξεκινώντας" του Μανώλη Ρούνη, όπου δηλώνονται οι στόχοι του περιοδικού ως εξής: "Η αγνή μας τούτη προσπάθεια, που πιστεύουμε να εχτιμηθή απ' όλους που θα μας διαβάσουνε δεν έχει ανάγκη προγραμματικών άρθρων γεμάτων υποσχέσεων, αφού

η έκδοση του Ξεκινήματος δεν είναι τίποτε άλλο παρά η όρεξη μερικών νέων παιδιών και κοριτσιών ν' αγωνιστούν για το πνευματικό ανέβασμα της νιότης".

Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) «Μανώλης Ρούνης, Ξεκινώντας (άρθρο)· Γεώργιος Σταμπολής, Στροφές για το λυτρωμό των ανθρώπων (ποίημα)· Τάκης Δόξας, Για τα πλοία (Λυρικά σχέδια)· Τάσσος Παππάς, Μέσα στο δάσος (ποίημα)· Μηνάς Ματσάκης, Τριολέττο (ποίημα)· Άρης Βενέτης, Στον Κωστή Παλαμά (ποίημα)· Καίτη Σβορώνου, Κάποιες αυγές (πεζογράφημα)· Νότης Ρυσσιανός, Του αδελφού (ποίημα)· Νικόλας Γραικός, Το γέλοιο του (διήγημα)· Άλκης Μύρας, Δεκέμβρης (ποίημα)· Μανώλης Ρούνης, Προσευχή (ποίημα)· Γιάννης Καραμήτσος, Ανατολή και 5' (πρόζα)· Γιάννης Καψαμπέλης, Δημήτρης Καραχάλιος (Μελέτη)· Περσεύς Αθηναίος, Κριτική Βιβλίου· Μηνάς Ματσάκης, Κριτική Βιβλίου· Αλληλογραφία».

(τχ 2/3) «Παύλου Κριναίου, Απ' τα λυρικά Χειρόγραφα (πρόζα)· Γεράσιμου Π. Αμπάτη, Συναπάντημα (ποίημα)· Μανώλη Ρούνη, Άτιτλο (ποίημα)· Δημήτρη Γουλανδρή, Απρίλης (ποίημα)· Κώστα Αγαπητίδη, Σκοτάδι (διήγημα)· Νίκου Μπαταγιά, Νοσταλγίες (ποίημα)· Θάνου Καρδαλινού. Καλοκαιρινή βροχή (ποίημα)· Γιάννη Π. Καράγιωργα, Βράδυα (ποίημα)· Πέτρου Π. Πετρή, Στις Καρυάτιδες (λυρική πρόζα)· Άγγελου Μόσχου, Spleen (ποίημα)· Θάνου Βαγενά, Λαογραφικά της Φυλακής (μελέτη)· Βασίλη Μάη, Το λησμονημένο βιολί (ποίημα)· Γιάννη Καψαμπέλη. Θύμηση (ποίημα)· Καίτη Σβορώνου, Εαρινό (ποίημα)· Δημ. Γουλανδρή, "Τα χειροκροτήματα" (κριτική Κιν/φου)· Μηνά Ματσάκη, Κριτική βιβλίου [Κώστα Αγγελόπουλου, Νίκος Χατζάρας. Ένας ειδυλιακός ποιητής. (Μελέτη), Πειραιάς 1944· Χρήστου Πύρπασου, Καρδιοχτύπια (Ποιήματα), Αθήνα 1943]».

Βιβλιογραφία: Στο ίδιο το Ξεκίνημα, τχ 2/3 σ. 33· Θεοφάνους σ. 45· Γιάννης Καραμήτσος, "Περιοδικά των νέων στον

Πειραιά (Τα χρόνια της Κατοχής)", εφ. Φωνή του Πειραιώς, 17 Μαρτίου 1948· Χατζημανωλάκης σ. 154.

ΕΒΕ Π2487 τχ 1

EΛIA τχ 1

ΙΑΔΠ τχ 2/3

281. Ξεσήκωμα της Νειότης

ΒΟΛΟΣ 1944

Υπότιτλος: [Όργανο του Επονίτικου σχηματισμού σε διαμέρισμα Βόλου]

Βόλος

Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Φεβρουάριο του 1944.

Βιβλιογραφία: "Ο Επονίτικος Τύπος", εφ. Νέος Αγωνιστής του Συμβουλίου Νομού Μαγνησίας της ΕΠΟΝ, αρ. φ. 3 (23 Φεβρουαρίου 1944), σ. 2.

Λανθάνει

*282. Ξύπνημα

ΕΥΞΕΙΝΟΥΠΟΛΗ 1944

Υπότιτλος: όργανο της Τμηματικής Ευξεινούπολης της Επαρχίας Αλμυρού της Ενιαίας Πανελλαδικής οργάνωσης νέων Ε.Π.Ο.Ν.

Ευξεινούπολη [Νομός Μαγνησίας]

Πρέπει να κυκλοφόρησαν 4 τχ μέχρι τον Απρίλιο του 1944. Το μοναδικό τχ που επισημάνθηκε έχει τις ακόλουθες ενδείξεις:

Χρονιά A' αριθ. φύλ. 4    Απρίλης 16 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 5.000 δρχ.

Σχήμα: 27x20 εκ. μονόφυλλο χειρόγραφο κι από τις δύο όψεις δίστηλο

Το κύριο άρθρο έχει τίτλο "Η αναδιοργάνωση" και αναφέρεται σε μιαν απόπειρα αναδιοργάνωσης που σκοπό έχει ν' αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες της οργάνωσης στην περιοχή.

Άλλα άρθρα: "Να ξεπεραστούν οι αδυναμίες. Απ' τη ζωή της οργάνωσής μας".

Αρχείο ΕΠΟΝ

283. Οδηγητής

ΚΑΣΤΟΡΙΑ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Περιφερειακού Συμβουλίου της Ενιαίας Παν/κής Ο/σης Νέων Καστοριάς

Μόττο: Ζωή, Λευτεργιά, Λαϊκή Δημοκρατία

Καστοριά

To πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1944. Το έντυπο δεν αναφέρεται στην Έκθεση του Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ που καλύπτει την περίοδο 23.2.43-23.2. 44. Εξάλλου το μόνο γνωστό τχ έχει τις ακόλουθες ενδείξεις:

Χρονιά 1η  Αριθμός φύλλου 2    13 του Απρίλη 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 2.000 δρχ.

Σχήμα: πολυγραφημένο

Στο τχ 2 δίνεται κατάλογος νεκρών επονιτών από τα γύρω χωριά.

Βιβλιογραφία : Ανταίος ΑΙΙ σ. 516· Ανταίος Β σ. 490-491· Φατσέα σ. 138· Φλάισερ σ. 42.

Λανθάνει

*284. Ορίζοντες

Σκέψη

ΑΘΗΝΑ 1944

Υπότιτλος: Μηνιαία τεύχη γραμμάτων και τέχνης

Αθήνα

Διευθυντής: Μάριος Βαϊάνος

Επισημάνθηκαν τα εξής τχ του περιοδικού Ορίζοντες:

Έτος A' αρ. 1    Ιανουάριος 1944

    "     " "     2    Φεβρουάριος 1944

    "     " "     3    Μάρτιος 1944

    "     " "     4    Απρίλιος 1944

    "     " "     5    Μάιος 1944

    "     " "   6/8    Ιούνιος/Αύγουστος 1944

    "     " "  9/10   Σεπτέμβριος/Οκτώβριος 1944

Στο τχ 5 του π. Ορίζοντες υπάρχει η εξής αγγελία (σ. 95): «Ικανοποιώντας προγραμματική επιθυμία του το "Πρακτορ. Πνευματικής Συνεργασίας" όσον αφορά την έκδοση και την συμπλήρωση των "Οριζόντων" αναγγέλλει την έκδοση ειδικού κριτικού δελτίου που θα παρουσιάζεται σ' αυτό πλατειά κι αναλυτικά όλη η πνευματική ζωή του τόπου κάθε μήνα. [...] Την εργασία και την φροντίδα του νέου περιοδικού [...] ανέθεσε σε ομάδα νέων λογοτεχνών και διανοουμένων, που με την έκδοση αυτήν ικανοποιούν και τούτοι με τη σειρά των, επιθυμία των να μπουν στα νεοελληνικά Γράμματα [...] Εγγύηση σ' ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι ότι όλοι που την αποτελούν είναι νέοι κι' εμφορούνται από τέτοια διάθεση· κι ένας λόγος που το "Πρ. Πν. Συν." δέχτηκε τη συνεργασία μαζί τους και την ανάληψη της υποχρεώσεως να τους βοηθήση στους σκοπούς των». Το "Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας" ήταν προσωπικό όραμα και δημιούργημα του Μάριου Βαϊάνου. Σκοπός του "Πρακτορείου" ήταν η συνεργασία όλων των ανθρώπων που είχαν ενδιαφέρον για τα γράμματα, και κυρίως των νέων. Το "Πρακτορείο" βοηθούσε πολλά έντυπα.

ΕΙΚΟΝΑ

89. Εξώφυλλο του τχ 6-8 του π Ορίζοντες αρ. *284

Το οπισθόφυλλο του τχ 5 είναι αφιερωμένο στο νέο αυτό περιοδικό που θα ενσωματώνεται στο παλιό με τον τίτλο Σκέψη. Στην εσωτερική πλευρά του οπισθόφυλλου του τχ 5 σημειώνεται: «Με την αγγελία αυτή θα πληροφορηθήτε την έκδοση ενός νέου περιοδικού που έρχεται να προστεθεί στ' άλλα που υπάρχουν, και πολύ λογικό, θα σκεφθήτε για ποιο λόγο να γίνεται αυτό και να σπαταλούνται άδικα οι δυνάμεις μας, ενώ η εποχή ζητά να τις ενώνωμε για τη θεραπεία, την ανασυγκρότηση και τη δημιουργία πνευματικής ζωής που τόσο την έχουμε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, ανάγκη. [...] Δε βγαίνωμε άσκοπα, ωθούμενοι από μάταιες νεανικές εκδοτικές φιλοδοξίες· [...] Μέσα μας κοχλάζουν τα νειάτα και οι χυμοί του νεανισμού μα η δίψα μας είναι συγκρατημένη και πειθαρχημένη για ένα σκοπό κι ένα πρόγραμμα: την αρχή να εξυπηρετήσωμε την Τέχνη, στη μεγάλη της σημασία και στην αγνή της έκφραση. [...] Η "Σκέψη" θα είναι η δικαία βαθμολόγηση της εργασίας καθενός όπου κι' αν ανήκει: στη Λογοτεχνία, στο Θέατρο, στην Καλλιτεχνία ή όπου αλλού. [...] Θα κάμωμε ότι μπορούμε για να δώσωμε ένα τύπο ενός ειδικού περιοδικού, που η έλλειψή του είναι ολοφάνερη και πανθομολογούμενη». Η αγγελία υπογράφεται από την Εκδοτική Ομάδα του Περιοδικού.

Η εξωτερική πλευρά του οπισθόφυλλου του τχ 5 δίνει στοιχεία για το νέο περιοδικό Σκέψη, Μηνιαία Κριτική Επιθεώρηση για: Βιβλία, Θέατρο, Καλλιτεχνία. Έκδοση ομάδας νέων λογοτεχνών. Επί της ύλης: Γιάννης Χατζηπατέρας.

Συνεργάτες [δίνεται κατάλογος συνεργατών]: Γιώργος Ανεμογιάννης, Αγγ. Θεοδωρόπουλος, Γιώργος Θεοτοκάς, Άλκης Θρύλος, Μανώλης Καλομοίρης, Σωκράτης Καραντινός, Θράσος Καστανάκης, Πέλος Κατσέλης, Φώτης Κόντογλους, Νίκος Λάσκαρης, Σπύρος Μελάς, Στρατής Μυριβήλης, Γρηγ. Ξενόπουλος, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Κλέων Παράσχος, Γιάννης Σιδέρης, Π. Σπανδωνίδης, Σοφία Σπανούδη, Τατιάνα Σταύρου,

Θεόδωρος Συναδινός, Άγγελος Τερζάκης, Μιχ. Τόμπρος, Αιμ. Χουρμούζιος.

Στο τχ 6/8 βρίσκεται ενσωματωμένο το νέο περιοδικό. Στη σ. 102 διακόπτεται η συνεχής σελιδαρίθμηση των Οριζόντων και ενσωματώνεται το νέο περιοδικό Σκέψη με υπότιτλο: Μηνιαία Κριτική Έκδοση των Νέων, και την ένδειξη Έτος A' - αριθ. 1-2.

Το τχ έχει δική του σελιδαρίθμηση (1-20). Κατόπιν συνεχίζει το π. Ορίζοντες από τις σελ. 103 κε. έως την 110.

Το τχ 9/10, πανηγυρικό για την απελευθέρωση, είναι κολοβό και σταματάει στη σελ. 124. Δεν περιλαμβάνεται η Σκέψη σ' αυτές τις σελίδες. Στο εξώφυλλό του αναγγέλλεται: "Στις πανελλήνιες γιορτές της Ελευθερίας απ' τ' άλλο φύλλο μετέχωμε πρώτοι". Δεν εντοπίστηκε άλλο φύλλο.

Περιεχόμενα του περιοδικού Σκέψη στο τχ 6/8 των Οριζόντων: "Μορφές της Τέχνης: Ο Καλομοίρης, άρθρο της κ. Σοφίας Σπανούδη· Ένα μεσαιωνικό έργο: Βέλθανδρος και Χρυσάντζα, του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη· Σχόλια· Οι μήνες που πέρασαν: Μάιος· Συγγραφείς, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι και κριτικοί, τέσσερα άρθρα του κ. Θ. Συναδινού· Για το θέατρο· Η θέση της καλλιτεχνίας, άρθρο του κ. Μιχ. Τόμπρου Σχόλια, νέα, ειδήσεις· Ζητήματα της Τέχνης και του Θεάτρου: Το θέατρο και η ανανέωσί του, του Σωκρ. Καραντινού· To σήμερα και το αύριο της λογοτεχνίας μας, απαντήσεις του κ. Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου· Οι μήνες που πέρασαν: Ιούνιος· Οι κόσμοι της τέχνης: Το Θέατρο, θεατρική κριτική του κ. Θρ. Καστανάκη· Το άλλο μας θέατρο: Η Επιθεώρηση, Εισαγωγικό σημείωμα και κριτική του κ. Γιάννη Σιδέρη· Αναμνήσεις από τα περασμένα: Τα περιοδικά της Πόλης, του B. Ηλιάδη· Πώς γράφετε;; [Απαντούν στην ερώτηση οι συγγραφείς:] Γαλάτεια Καζαντζάκη, Πέτρος Σπανδωνίδης· Ποιοι είναι;;, Χιουμοριστικά σκίτσα απ' τον κόσμο της τέχνης, του πνεύματος, του Δ. Ψαθά· Χιουμοριστικές αυτοβιογραφίες [σατιρικά ποιήματα για τους: Σπύρο Μελά, Κωστή Μπαστιά,

Π. Παλαιολόγο, από τον Πώλ Μενεστρέλ]· Ιούνιος-Ιούλιος-Αύγουστος, (ποίημα) του Δ. Χρ.· Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος (χιουμοριστικά κείμενα με σκίτσα του A. Βώττη)· Βιβλιοθήκη (βιβλία που λάβανε)".

Εικονογραφείται με 3 ξυλογραφίες του Π. Βαλσαμάκη.

Η τιμή αναγράφεται στη σ. 20 του τχ: 5.000.000 δρχ.

Τύπωμα: "Π. Διαλησμάς" Καρόρη 11

Αριθμός αντιτύπων: 3.000

Σχήμα: 29x22 εκ. 20 σ. τρίστηλο

Στην τελευταία σελ. υπάρχουν οι τίτλοι σε κλισέ και των δύο περιοδικών: Ορίζοντες και Σκέψη. Διευθυντής του περιοδικού Ορίζοντες είναι ο Μάριος Βαϊάνος, και συνεργάζονται μ' αυτό γνωστοί συγγραφείς όπως: Άγγελ. Σικελιανός, Γρηγ. Ξενόπουλος, Κώστας Καρθαίος, Φώτης Κόντογλου, Στρατής Μυριβήλης, Γιώργος Θεοτοκάς, Θρασ. Καστανάκης, Τακ. Παπατζώνης και πολλοί άλλοι.

ΕΛΙΑ

285. Ορμή

ΑΛΜΥΡΟΣ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Τμηματικού Συμβουλίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργανώσεως Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) Αλμυρού

Μόττο: Παλεύουμε, τραγουδάμε, γκρεμίζουμε, χτίζουμε

Αλμυρός [Νομός Μαγνησίας]

Κυκλοφόρησαν 5 τχ. Είναι γνωστό το τχ 5:

Χρόνος Αος   Αριθ. Φύλλ. 5    5 Απρίλη 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 5.000 δρχ.

Σχήμα: 29x19,5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο

Περιεχόμενα: (τχ 5) "Όλοι και Όλες στις εκλογές για ανάδειξη Αντιπρ/πων στο Εθν. Συμβούλιο, Η εθνική μας γιορτή, Ο τίτλος μας, Εμπρός απ' όλα ο αγώνας μας, Συνδρομές, Η ανοιξιάτικη σπορά. Πάντα πρωτοπόροι".

Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙΙ σ. 513· Φατσέα σ. 136.

Λανθάνει

286. Ορμή της Νειότης

[ΡΕΝΤΙΝΑ] 1944

Υπότιτλος: [Όργανο της Ομάδας Στ΄3 της ΕΠΟΝ της επαρχίας Ρεντίνας]

Ρεντίνα [Νομός Καρδίτσης]

Βιβλιογραφία: "Απ' τη δράση της επαρχίας μας", εφ. Λεύτερα Νειάτα, της ΕΠΟΝ Ρεντίνας, τχ 1 (23 Φλεβάρη 1944), σ. 4.

Λανθάνει