*198. Εξόρμηση

ΤΡΙΦΥΛΙΑ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Τριφυλίας

Μόττο: Ελευτεριά ζητάμε για το λαό ψωμί

κυβέρνηση δικειά του αντιφασιστική

Τριφυλία [Πελοπόννησος]

Το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1944 και είναι το μόνο που επισημάνθηκε:

Αρ. φύλλου 1    7 Μάϊ 1944

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 10.000 δρχ.

Σχήμα: 27x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις δίστηλο

Από το τχ 1 σ. 2, από τη στήλη "Ο Φακός μας", για την έκδοση του εντύπου: "Η έκδοση της Εξόρμησης γίνεται πια πραγματικότητα. Η ΕΠΟΝ της Τριφυλίας οπλίζεται με το κεντρικό της όργανο. Η εξόρμηση φιλοδοξεί να γίνει ο αλάθευτος οδηγητής της νέας γενειάς στους αγώνες ζωής, λευτεριάς και χειραφέτησής της. Θέλει στις στήλες της να ζωντανεύουν όλα τα νεολαιίστικα ζητήματα. Σαλπίζει σ' όλους συνεργασία με ανταποκρίσεις κι' ιδιαίτερα στους ακρίτες της λευτεριάς μας, τους τιμημένους αντάρτες μας".

Περιεχόμενα:

«Όλοι και όλα στη διάθεση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης Π.Ε.Ε.Α., Εμπρός τα νειάτα τ' αντρειωμένα, Τα νέα της επαρχίας μας, Γιώργος Παυλέας [νεκρός επονίτης], Ο Φακός μας, Η Ποίηση. "Το τραγούδι του αγρότη"».

Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙΙ σ. 515· Φατσέα σ. 139· Φλάισερ σ. 37.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*199. Εξόρμηση

ΤΥΡΝΑΒΟΣ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Τυρνάβου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.)

Μόττο: Η Ενότητα όπλο Νίκης

Τύρναβος [Νομός Λαρίσης]

Το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Επισημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ:

Χρόνος A' Αριθ. φύλλου 2    25 Γενάρη 1944

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 1.000 δρχ.

Σχήμα: 25,5x18 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο

Από το τχ 2 σ. 2, από περιγραφή της Α' Συνδιάσκεψης EIION Τυρνάβου: "Με όσο ζωντανά χρώματα κι αν προσπαθήσει κανένας να παρουσιάσει την εικόνα και την αξίαν της συνδιάσκεψης τούτης, δεν θα κατωρθώσει ν' αποδώσει τη πραγματικότητα. Θα έπρεπε κανένας να τη ζήσει, να νοιώσει το νεανικό κείνο επαναστατικό ξεχύλισμα, να παρακολουθήσει την ειλικρίνεια με την οποία εξέθετε ο κάθε ομιλητής τα θετικά και αρνητικά σημεία της δουλιάς του, για να καθωρίσει έπειτα την επιτυχία της".

Περιεχόμενα:

"Ζητούν να επαναφέρουν στη χώρα μας μια καινούργια 4η Αυγούστου [αναφέρεται στον ΕΔΕΣ και στους υποστηρικτές του], Συνήλθε η A' Επαρχιακή Συν/ψη Ε.Π.Ο.Ν. Τυρνάβου, Ποίηση. "Η Λαοκρατία!" [ποίημα με υπογρ. Επονίτης Αντάρτης], Απ' τη ζωή και τη κίνηση των οργανώσεών μας. Διαπιστώσεις - καθήκοντα και αποφάσεις της A' Ιστορικής μας Συνδιάσκεψης".

Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙΙ σ. 513· Φατσέα σ. 136.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*200. Εξόρμηση

ΧΑΝΙΑ 1944-1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού Χανίων της ΕΠΟΝ (τχ 1-5)

Όργανο του Συμβουλίου ΕΠΟΝ Νομού Χανίων (τχ 9-23)

Μόττο: Σε κάθε τχ υπάρχουν δύο ειδών μόττο· ένα σύνθημα, υπέρτιτλος με κεφαλαία, κι ένα ποιητικό απόσπασμα ή στροφή τραγουδιού. Τα μόττο αλλάζουν από τχ σε τχ. Παρατίθενται ενδεικτικά συνθήματα:

(τχ 12) Εμπρός να γίνωμε η δημοκρατική πρωτοπορεία

(τχ 13) Γερά και χαρούμενα νιάτα - Ελεύθερη και δυνατή πατρίδα

Στροφές τραγουδιών:

(τχ 11) Για μια ζωή ελεύθερη κι' ωραία / απλώνουμε της νιότης τα φτερά / μια πλάση ονειρευτή, μια πλάση νέα / τα μπράτσα μας θα χτίσουν τα γερά. [απ' τη μετάφραση του ύμνου της γιουγκοσλαβικής νεολαίας]

(τχ 15) Είμαστε νέοι αντιφασίστες / Εκδικητές της Νιας Γεννιάς / Θεμελιωτές μαζί και χτίστες / της Λευτεριάς και της δουλιάς.

Κάπου (τχ 4-5, στην παράνομη περίοδο)· Χανιά. Γραφεία Σφακιανάκη 20. Τυπογραφεία Κ. Γ. Πελεκανάκη (τχ 9, πρώτο νόμιμο τχ)· Χανιά. Γραφεία Βενιζέλου 46 (τχ 10-23, για τη νόμιμη περίοδο).

[Υπεύθυνοι για τη νόμιμη περίοδο εκδόσεως:] Υπεύθυνος: Πανταλός Ν. (τχ 9-13)· Διευθύνεται από Συνταχτικό Συνεργείο. Υπεύθυνος ύλης Λευτέρης Μαυρεδάκις (τχ 15-23).

Κυκλοφόρησαν 24 τχ από τον Μάρτιο του 1944 μέχρι τον Νοέμβριο του 1945. Τα τχ 1-5 αντιστοιχούν στην παράνομη περίοδο εκδόσεως. Τα τχ 6-8 δεν επισημάνθηκαν. Από το τχ 9 αρχίζει η νόμιμη περίοδος, για την οποία έχει επισημανθεί πλήρης σειρά, εκτός του τχ 14, που πρέπει να κυκλοφόρησε

αρχές Ιουλίου του 1945. To τχ 24 ήταν και το τελευταίο (Παγκαλιάς, "Εφημερίδες Χανίων").

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: τχ 4  5 δρχ., τχ 5  25 δρχ., τχ 9-19  20 δρχ., τχ 20-23  30 δρχ.

Σχήμα: τχ "Ιούνη 1944" 30x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις

τχ 4 πολυγραφημένο· από το τχ 5 τυπωμένο, τρίστηλο ή τετράστηλο

τχ 9-24 36x25,5 εκ. 2-4 σ. ανά τχ τυπωμένο (νόμιμη περίοδος)

Περιοδικότητα (για τη νόμιμη περίοδο): 2-3 φορές τον μήνα

Στο τχ 23 σ. 1 σημειώνεται: «Η "Εξόρμηση" σαν όργανο της ΕΠΟΝ Νομού Χανίων είναι όργανο ολόκληρης της Χανιώτικης Νεολαίας που οι στήλες της θα είναι ανοιχτές στο κάθε νέο και κάθε φίλο της Νεολαίας που θέλει να πάρει μέρος στον

ευγενικό αγώνα για την ανάπτυξη και πρόοδο της Νεολαίας".

Περιεχόμενα:

Μόνιμες στήλες: (τχ 5-18) "Το χρονογράφημά μας"·

(τχ 9-23) "Οι ήρωές μας" [κατάλογος νεκρών επονιτών]·

(τχ 9-23) "Η φωνή της νεολαίας" [νεολαιίστικα ζητήματα]·

(τχ 11-13) "Η ΕΠΟΝ στην άλλη Ελλάδα"·

(τχ 13-23) "Προσκοπική στήλη" ή "Προσκοπικά"·

(τχ 18-23) "Απ' τη ζωή και τη δράση μας"·

(τχ 18-20) "Η στήλη της Επονίτισας"·

(τχ 13-23) "Αθλητική στήλη" ή "Ποδοσφαιρικά"·

(τχ 9-20) "'Έτσι αγωνιστήκαμε για τη Λευτεριά" (ενυπόγραφες μαρτυρίες)·

(τχ 9-23) "Η στήλη των αετόπουλων" ή "Για τ' αετόπουλα"·

(τχ 13-23) "Οι νεκροί μας ήρωες" [νεκρολογίες επονιτών].

Κύρια άρθρα: επίσημα έγγραφα της οργάνωσης, όπως (τχ 11) "Απόφαση του Κ.Σ. της Ε.Π.Ο.Ν. Η Ε.Π.Ο.Ν. αποχωρεί από το EAM", πολιτικά άρθρα, όπως (τχ 12) "Τα νειάτα σε συναγερμό για τη δημοκρατία" και (τχ 13) "Τα προβλήματα της νεολαίας μας. Το κράτος να αναλάβει τη λύση των", και άρθρα που αναφέρονται άμεσα στην οργάνωση, όπως (τχ 17) "Όλα τα νειάτα στην Ε.Π.Ο.Ν. Για την ενότητα της νεολαίας του νομού μας", και (τχ 20) "Τα ιδανικά μας, που γι' αυτά αγωνίζονται τα νειάτα σήμερα".

Ποιήματα περιλαμβάνονται σχεδόν σε όλα τα τχ. Στα τχ 15, 20 και 23 υπογράφονται από τη Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη. Τα ποιήματα των τχ 16 και 23 είναι του Κώστα Καλαντζή (Θεσσαλού) και το ποίημα του τχ 19 είναι του Γ. Στεφάνου. Το ποίημα του τχ 5 έχει υπογραφή Σ.Δ. και τα υπόλοιπα είναι ανυπόγραφα· μερικά απ' αυτά είναι τραγούδια της ΕΠΟΝ.

Ανακοινώσεις, ειδήσεις, σχόλια και πληροφορίες από τις επαφές της ΕΠΟΝ με νεολαίες του εξωτερικού, συμπληρώνουν την ύλη.

Βιβλιογραφία: «Η έκδοσή μας», εφ. Εξόρμηση, τχ 23 σ. 1· Ανταίος ΑΙΙ σ. 520, 521, 534· Ανταίος B σ. 465· Δασκαλάκης· Λιακόπουλος σ. 108· Παγκαλιάς, «Εφημερίδες Χανίων»· Παγκαλιάς, «Συμπλήρωμα»· Φατσέα σ. 140.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ χ. αρίθ. φ., τχ 4-24 (λείπουν τα τχ 12, 14)

EMAEE τχ 12 (φωτοτυπία)

*201. Επαναστατημένα Νειάτα

ΒΟΥΛΓΑΡΙΝΗ 1944

Υπότιτλος: Όργανο της Ομάδας "Ε.Π.Ο.Ν." Βουλγαρινής (Ομάς Α!)

Μόττο: Θέλουμε λευτεριά

Βουλγαρινή [Θεσσαλία]

Το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές Ιανουαρίου του 1944. Το δεύτερο τχ είναι το μόνο που επισημάνθηκε:

Χρόνος A' Αριθ. φύλ. 2    30 Ιανουαρίου 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 1.000 δρχ.

Σχήμα: 26x18,5 εκ. μονόφυλλο χειρόγραφο και από τις δύο όψεις

Από το τχ 2 σ. 1 "Ο σημερινός αγώνας και η θέση μας σ' αυτόν": "Η στιγμή κατά την οποία πρέπει όλοι μαζί ενωμένοι να δώσουμε το τελειωτικό χτύπημα στο βάρβαρο εχθρό, να πετάξουμε από πάνω μας το βαρύ ζυγό του καταχτητή και ν' αποχτήσουμε το πολυτιμότερο αγαθό στη ζωή που το λένε λευτεριά, πλησιάζει όσο πάει και πιο πολύ. Γι' αυτό λοιπόν [...] να επιστρατεύσουμε όλες μας τις δυνάμεις, σωματικές ηθικές [δυσανάγνωστο] και να τις διαθέσουμε ολοκληρωτικά στον αγώνα για τη ζωή".

Περιεχόμενα:

"Ο σημερινός αγώνας και η θέση μας σ' αυτόν, Ενότητα, Παλεύει η Νεολαία μας για μια Νέα Ζωή, Δεν θα πετύχουν (υπογρ. Λάζ. Παπ.), Ζωή και Κίνηση της Οργάνωσής μας. Δράση της ομάδας μας. Οι εισπράξεις από το θέατρο [από πρωτοχρονιάτικη παράσταση]". Στο τέλος της σ. 2 συνθήματα όπως: "Εμπρός όλοι για μια Ελλάδα ΛΕΥΤΕΡΗ, χαρούμενη, πολιτισμένη, ΛAOKPATOYMENH".

Αρχείο ΕΠΟΝ

*202. Επαναστατημένα Νειάτα

[ΘΕΣΣΑΛΙΑ] 1944

Υπότιτλος: Όργανο της Δεκαρχίας της ομάδας Ίκαρος Α

Μόττο: Λευτεριά

[Θεσσαλία] (ταξινομημένο με τύπο Θεσσαλίας στο Αρχείο ΕΠΟΝ)

Το πρώτο τχ είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε.

Αριθμός φύλλου 1 έτος 1ον    13 του Μάρτη 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Σχήμα: 29x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο

Από το τχ 1 σ. 1 για την έκδοση του εντύπου: "Η Δεκαρχία μας καταλαβαίνοντας καλά την μεγάλη σημασία που έχει η μόρφωση και η διαπαιδαγώγηση της νέας γεννιάς πάνω στο πνεύμα και τα προβλήματα του αγώνα και πιστεύοντας ότι η μόρφωση αποτελεί σήμερα δίψα και απαίτηση κάθε οργανωμένου απεφάσισε να βγάλη δικό της τύπο.

Αγαπητές Συναγωνιστές και Συναγωνίστριες αν πεισθήτε για τη χρησιμότητα της Εφημερίδος μας φροντιστήτε για τη πλατειά διάδοσή της. Αν κρίνετε ότι η προσπάθειά μας αυτή είναι άτονη τονώστε την με τη συνεργασία σας. Αν βρίσκετε ατέλειες και ελλείψεις να μας τις γνωρίσετε με Συναγωνιστική ειλικρίνεια".

Περιεχόμενα:

"Θα νικήσωμε (υπογρ. Ψ.Ω.), Προσοχή [ανακοίνωση για την έκδοση], Η Νέα Γενιά [ποίημα], Στη μνήμη της Ελπίδας (υπογρ. Γ.Δ.), Εμπρός Επονίτες, Διήγημα. Ένα περιστατικό. Λευτεριά [κολοβό κείμενο με την ένδειξη: Η συνέχεια στο επόμενο]".

Αρχείο ΕΠΟΝ

*203. Επαναστατημένη Νειότη

ΚΑΜΠΟΣ [1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβούλιου Κάμπου της Ενιαίας Πανελ.[λαδικής] Οργάν.[ωσης] Νέων

Κάμπος [Θεσσαλία]

Το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Το δεύτερο τχ, που είναι και το μόνο που επισημάνθηκε είναι χρονολογημένο : 16 Φλεβάρη [1944], Πρέπει να βγήκε το 1944 γιατί αναφέρεται ότι "η νεολαία έμαθε να παλεύει μέσα στην Ε.Π.Ο.Ν.".

Χρόνος Ίος Αριθμός φύλλου 2 1   6 Φλεβάρη [1944]

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: [δυσανάγνωστη]

Σχήμα: 29x19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο

Από το τχ 2 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο "Οι νέοι απαντούν": "Στο βουνό και στον Κάμπο, στο χωριό και στη Πόλι, ο αγώνας συνεχίζεται σκληρός, αμείλιχτος, ολοκληρωτικός. Οι δυνάμεις της μουχλιασμένης αντίδρασης τα παλαιά [δυσανάγνωστο] του λαού μας, δραστηριοποιούνται, ενώνονται, προπαρασκευάζονται ν' αρπάξουν την εξουσία. [...] Μα στις καινούργιες προθέσεις της αντίδρασης, στα αιμοβόρα ένστιχτα των κάθε είδους κοπριτών, οι νέοι και οι νέες του Κάμπου, στο πλευρό όλων των νέων της Ελλάδας απαντούν μεγαλόστομα: Όχι κακούργοι! Δεν θα σας αφήσουμε να καρπωθήτε τους καρπούς του αγώνα μας".

Περιεχόμενα:

"Οι νέοι απαντούν, Πάλη για τη ζωή μας, Τα παιδικά συσσίτια, Από τη ζωή και τη κίνηση της οργάνωσής μας. Τ' αετόπουλα, Άξιον προσοχής, Η επιμελητεία".

Αρχείο ΕΠΟΝ

*204. Επαρχιώτικα Νειάτα

ΜΕΣΣΗΝΗ 1944

Υπότιτλος: Δεκαπενταήμερο όργανο του Επαρχιακού Συμβούλιου Μεσσήνης (τχ 13)

Όργανο του Επαρχιακού συμβούλιου Ε.Π.Ο.Ν. Μεσσήνης

Μόττο: Θέλουμε λεύτερη μείς πατρίδα και πανανθρώπινη τη ΛΕΥΤΕΡΙΑ

Μεσσήνη - "άλλοτε στο Μαυρομάτι ή στην Πηλαλίστρα" (βλ. βιβλιογρ.)

Το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το 1943. Επισημάνθηκαν:

Αριθ. φύλλου 13    1η Απρίλη 1944

" " 15    1η Μάη 1944

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 6.000 δρχ.

Σχήμα: τχ 13 20x14 εκ. 4 σ. με αρίθ. μονόστηλο, πολυγραφημένο

τχ 15 28,5x21 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις

Από το άρθρο "Καθένας τον εαυτό του" (τχ 15 σ. 1): "Μέσα στον τιτάνειο αγώνα που κάνει σήμερα ο Λαός μας με τα νειάτα του ενάντια στην πολύμορφη φασιστική σκλαβιά, τώρα που μια δίκηα κοινωνία πετιέται μέσα από τα συντρίμια ενού παληού σάπιου κόσμου, τώρα που ο λαός μας αρχινάει να γίνεται νοικοκύρης στον τόπο του, να νοιώθει την πραγματική ζωή, μια πάλη γιγάντια γίνεται για το σπάσιμο κάθε αλυσίδας που μας βάσταγε δεμένους στην παληά ανία, για το γκρέμισμα κάθε παληάς, άχρηστης και βλαβερής συνήθειας, [...] Φτιάνοντας λοιπόν τον εαυτό μας κερδίζουμε το μεγαλύτερο κομμάτι του αγώνα μας. Ας μην ξεχνάμε πως ο Λαός μας βλέπει με παρατηρητικό μάτι κάθε μας κίνηση γυρεύοντας να προσανατολιστεί και να πάρει το δρόμο του. Ας μην ξεχνάμε πως δίνουμε όλοι μας εξετάσεις που πρέπει με κάθε θυσία να πάρουμε

να κερδίσουμε το ΑΡΙΣΤΑ, που είναι η αγάπη του Λαού μας, η ΝΕΑ ΜΑΣ ΖΩΗ".

Άλλα άρθρα: (τχ 13) «Νέες κατευθύνσεις, Ένας ήρωας [αναφέρεται στον θάνατο του Χρίστου Δαλκαφούκη - Τμηματικού Γραμματέα], Γιορτασμός της 25 Μάρτη, Απ' τα νύχια του Χάρου, Αλληλοτρώγουνται, Οι δυο τους, Γερμανοτσολιάδες (ποίημα), Στήλη της Επονίτισας (υπογρ, Μια Επονίτισα)».

(τχ 15) «Σκοποί μας, Τα Παιδικά Συσσίτια, 2η Συνδιάσκεψη, "Τριάκοντα αργύρια, Πρωτομαγιά", Μιλάει η ΜΟΣΧΑ, Για την ανοικοδόμηση».

Στο τχ 15 υπάρχουν 4 συνθήματα μέσα σε πλαίσιο:

"Εμπρός να διπλασιάσουμε τα μέλη μας μέχρι τέλη Μάη".

"Εμπρός για το δέμα και γράμμα του Επονίτη Αντάρτη".

"Κανένας νέος αναλφάβητος στα χωριά μας".

"Φωτιά στη φωτιά. Λεπίδι στο λεπίδι, θάνατο στο θάνατο. Κουράγιο κι η ΛΕΥΤΕΡΙΑ είναι κοντά. Θ. Κολοκοτρώνης".

Συνεργάτες: "Συντάχτες οι Μέμος Παναγιωτόπουλος και Χριστ. Φυτράκης" (βλ. βιβλιογραφία).

Βιβλιογραφία: Σχινάς σ. 140.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*205. Επονίτης

ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ 1944

Υπότιτλος: Δεκαπενταήμερο Όργανο της Ε.Π.Ο.Ν. Νομού Έβρου

Νομός Έβρου

Το πρώτο τχ είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε:

Αριθ. φύλλου 1    29 Μαΐου 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Σχήμα: 34x20 εκ. 4 σ, πολυγραφημένο δίστηλο

Από το τχ 1 σ. 2 για την έκδοση του εντύπου: "Συμπαραστάτες στον αγώνα": «Συναγωνιστές. Με την έκδοση του "Επονίτη" δίνουμε πιο πλέρια κατεύθυνση στον αγώνα μας, αποχτούμε το ιδιαίτερο όργανο που θα μας κατατοπίζει, στη γεν.[ική] κατάσταση της ΕΠΟΝ του τόπου μας. Ταυτόχρονα ξεπηδά στο κοινό και η πνευματική δυναμικότητα των νέων, απλώνουμε έτσι πιο πλατειά τα δύχτια της πνευματικής μας επιρροής. Το φύλλο θα γίνει δεχτό από όλο τον Επονίτικο κόσμο γιατί δείχνει τη ζωή και τη δράση του. Ανήκει στην ΕΠΟΝ κι' ας διαβαστεί διάπλατα. Σήμερα που η κίνηση γιγαντώθηκε ενάντια στο φασισμό, σήμερα που η Ελληνική πραγματικότητα ζωγραφίζεται στους τίμιους αγώνες των ανταρτών μας στα βουνά και τους λόγκους ζητούμε κι' εμείς να συμβάλουμε σα γνήσια αδέλφια του στη γιατριά".

Περιεχόμενα: "Είμαστε έτοιμοι να παλαίψουμε για το ξεσκλάβωμά μας, Ας μας σταθεί στο πλάι, Εμπρός στον αγώνα, Συμπαραστάτες στον αγώνα, Πρωτοπόρα Νειότη (ποίημα)" [σ. 3 και 4 κολοβές].

Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙΙ σ. 512, 516· Φατσέα σ. 137.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*206. Επονίτης

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 1944-1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Περιοχής Πελοποννήσου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων "ΕΠΟΝ"

Μόττο: (τχ 1-3) Ο δρόμος για την λευτεριά περνάει από το πεδίο της μάχης.

(τχ 4, 6-8) Και το αίμα της καρδιάς μας για να δημιουργήσουμε ένα ευτυχισμένο και χαρούμενο μέλλον.

(τχ 5) Εμπρός να ελευθερώσουμε την Πατρίδα, να ξεριζώσουμε το φασισμό, να θεμελιώσουμε τη Λαϊκή Δημοκρατία!

(τχ 9-15) Θάνατος στο Φασισμό! -Λευτεριά στο Λαό!

Κάπου (τχ 1)· [Χωρίς τόπο έκδοσης] (τχ 3-13)· Τρίπολη (τχ 14-15)· Περίοδος Β' (τχ 1, 2, 4) Πάτρα· (τχ 3) Καλαμάτα· τα τχ 1, 2, 4 της Β' Περιόδου τυπώθηκαν στα "Τυπογραφικά Καταστήματα Θ. Α. Κούκουρα".

Διευθυντής και Υπεύθυνος (τχ 4) Δ. Σταυρόπουλος.

Κυκλοφόρησαν 17 τχ από τον Φεβρουάριο 1944 μέχρι τον Απρίλιο 1945. Τα τχ 1-13 αντιστοιχούν στην παράνομη περίοδο εκδόσεως. Τα υπόλοιπα τχ εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν νόμιμα.

Χρόνος A' αρ. φ. 1    23 Φλεβάρη 1944

" " " " 3    9 Απρίλη 1944

" " " " 4    20 Μάη 1944

" " " " 5    4 Ιούνη 1944 Έκτακτη έκδ.

" " " " 6    15 Ιούνη 1944 Έκτακτη έκδ.

" " " " 7    10 Ιούλη 1944

" " " " 8    26 Ιούλη 1944

" " " " 9    11 Αυγούστου 1944

" " " " 10    30 Αυγούστου 1944

[χ. αρ. φ.]    Σεπτέμβρης 1944 Έκτακτη έκδ.

" A' αρ. φ. 11    12 Σεπτέμβρη 1944

" " " " 12    25 Σεπτέμβρη 1944

" " " " 13    7 Οχτώβρη 1944

Χρόνος A' αρ. φ. 14    20 Οχτώβρη 1944 Έκτακτη έκδ.

" " " " 15    4 Νοέμβρη 1944

Περίοδος Β' " " 1    1 του Δεκέμβρη 1944

[χ. αρ. φ.]     1 του Γενάρη 1945

Περίοδος Β΄ αρ. φ. 3     Φλεβάρης 1945

" " " " 4     15 του Απρίλη 1945

Αριθμός αντιτύπων: "Τυπώθηκε σε 1.000 αντίτυπα."

Τιμή: τχ 1  3.000 δρχ., τχ 3-5  5.000 δρχ., τχ 6  25.000 δρχ., τχ 7-11  50.000 δρχ., τχ 12-13  3.000.000 δρχ., τχ 14  50.000.000 δρχ., τχ 15  500.000.000 δρχ. Περ. Β΄ τχ 4  40 δρχ.

Σχήμα: τχ 1-4 24x16,5 εκ. 4-6 σ. με αρίθ. ανά τχ δίστηλο

τχ 5-12 35x24 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ τετράστηλο

τχ 13-15 42x30 εκ. 1-2 σ. χ. αρίθ. πεντάστηλο

Περ. Β' τχ 1-4 30x20 εκ. 16 σ. με αρίθ. ανά τχ δίστηλο

Στην Περίοδο Β' το έντυπο βγαίνει σε μορφή περιοδικού, και είναι ιδιαίτερα επιμελημένο.

Σκοπός της εφημερίδας ήταν η προετοιμασία του εδάφους για την υποδοχή του σοσιαλισμού μετά την απελευθέρωση από τους κατακτητές. Στο τχ 1 σ. 4 μέσα σε πλαίσιο: "...Δίνουμε την υπόσχεση πως θα προετοιμάσουμε το έδαφος για το ριζοβόλημα και το πλούσιο άνθισμα ενός πρωτοπόρου νεοελληνικού σοσιαλιστικού πολιτισμού. Μόνον έτσι θα καταχτήσουμε την εσωτερική μας ευτυχία...".

Περιεχόμενα:

Μόνιμες στήλες: "Από τη ζωή και τη δράση μας" [Απολογισμός]. Στην Περίοδο Β' το περιοδικό, εκτός από την προηγούμενη στήλη, έχει ακόμα σαν μόνιμες: "Επονίτικη σκοπιά" [Σχολιασμός ειδήσεων]. "Σαν χρονογράφημα": (τχ 2) "Σύγχρονες σκηνές", με υπογραφή T-s. (τχ 3) "Στη γιορτή του", με υπογραφή ΤΣ. (τχ 4) "Έρχεται!!", με υπογραφή ΤΣ. Κύρια άρθρα: (τχ 1) "Η Επέτειος", (τχ 3) "Απόφαση της Πλατειάς Ολομέλειας του Κεντρικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν.", (τχ 4) "Εμπρός για καινούργιες καταχτήσεις",

(τχ 5) "Εμπρός για την τελική εξόρμηση", (τχ 6) "Διακήρυξη της Β' Πελοποννησιακής Συνδιάσκεψης της ΕΠΟΝ". (τχ 7) "Αρνούμεθα...", (τχ 8) "Ο Μωρηάς στις φλόγες αμείλιχτου πολέμου", (τχ 11) "Γενική επίθεση!", (τχ 12) "Τρία χρόνια πάλης του Ε.Α.Μ.", (τχ 13) "Μηνάν τα όπλα μας το λυτρωμό", (τχ 14) "Διακήρυξη της Γης Ολομέλειας του Συμβουλίου Περιοχής Πελοποννήσου", (τχ 15) "Για νέες νίκες". Η έκτακτη έκδοση χ. αρίθ. του Σεπτέμβρη του '44 έχει τον τίτλο "Βωμός Λευτεριάς" και πρέπει να κυκλοφόρησε πριν τις 14 Σεπτεμβρίου του 1944.

Στην Περίοδο Β', κύριο άρθρο σε κάθε τχ του περιοδικού: (τχ 1) "Ο πατέρας του Ελληνικού Φασισμού Γεώργιος Γλύξμπουργκ. Υπ' αριθμόν 1 εχθρός της νεολαίας", (τχ 2) "1945 Ο χρόνος της νίκης", (τχ 3) "Ζήτω η δεύτερη επέτειος της Ε.Π.Ο.Ν.", (τχ 4) "Όχι άλλη 4η Αυγούστου. Νεολαία συναγερμό!".

Στην Περίοδο B', ενυπόγραφα άρθρα του περιοδικού:

(τχ 1) "Η προστασία της νεότητας εθνικό Καθήκον", του Ν. Καραντινού· "Ξημερώνει" [ποίημα], του Σωτήρη Σκίπη· "Ο Μάκης" [διήγημα], του Π. Δημόπουλου·

(τχ 2) "Ο μεγάλος στοχαστής και αγωνιστής του λαού Δημήτρης Γληνός", του Δημ. Σταυρόπουλου· "Ο φωτεινός οδηγητής της νεολαίας" [για τον Γληνό], του Δ. Ν. Δημόπουλου· "Μια ηρωίδα" [διήγημα], του Ανάστου Σκύθη· "Επιγράμματα" [ποιηματάκια], του Σκύθη· "Διαβάζοντας..." [κριτική για το μυθιστόρημα του Καραγάτση Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου] του Σκλάβου· "Το Θέατρο" [κριτική της παράστασης Του στραβόξυλου του Δ. Ψαθά] του Τ.Δ.· "Στοχάσου" [ποίημα], του Ρήγα Γκόλφη· "Η μπότα" [ιστορία του βουνού], του Ντικάρ· "Αθήνα, το φρούριο της Ανεξαρτησίας", του Ν. Κάπα· "Πόλεμος και τραγούδι", του Π.Δ.

(τχ 3) "Ε.Π.Ο.Ν." [ποίημα], του Απ. Σπήλιου· "Στιγμιότυπα

απ' την ίδρυση" [της Ε.Π.Ο.Ν.], του Π.· "Η Επέτειος" [ποίημα], του Πέτρου Ανταίου.

(τχ 4) "Οι μεγάλοι της Τέχνης και η Δημοκρατία", του Γ. Σούμη· "Οι νέοι", του γραμματέα του Κ.Σ. Φώκου Βέτα· "Τάκης Ζέβολης (ιστορία του αγώνα)", του Β. Φωτεινού.

Εικονογράφηση : (τχ 6-15) Δίπλα στον τίτλο ξυλογραφία που εικονίζει επονίτη να κρατάει τη σημαία της ΕΠΟΝ. Στο τχ 7 ο τίτλος και η ξυλογραφία είναι με πράσινο μελάνι, στο τχ 9 με κόκκινο, (τχ 8) Ανυπόγραφη γελοιογραφία των Γλύξμπουργκ - Παπανδρέου. Τα εξώφυλλα και των τεσσάρων τχ της Β' Περιόδου κοσμούνται από ολοσέλιδες ξυλογραφίες χωρίς υπογραφή. Ξυλογραφίες κοσμούν ακόμη: τχ 1 σ. 9, 13· τχ 2 σ. 2. 3 (πορτραίτο του Γληνού), 11, 14 και το οπισθόφυλλο· τχ 3 σ. 2, 13, 15, 16· τχ 4 σ. 2, 5, 8, 9, 11, 12, 16 (γελοιογραφία του Βούλγαρη).

Βιβλιογραφία: τχ 1 (Περ. Β') σ. 16 "Νέα Περίοδος". Ανταίος ΑΙΙ σ. 499, 514, 515· Ελληνικά περιοδικά για παιδιά και εφήβους αρ. 104, 106, 107, 108· Ιστορία της Αντίστασης σ. 147· Λιακόπουλος σ. 107· Παπαστεριόπουλος, Ο παράνομος τύπος σ. 7· Φατσέα σ. 139· Φλάισερ σ. 38.

Ο Παπαστεριόπουλος στον Μωρηά στα όπλα, τόμ. Ε', αναδημοσιεύει ολόκληρα άρθρα από την εφημερίδα, όπως έχουν. Έτσι υπάρχουν τα εξής: σ. 3 (τχ 6, σύνθημα), σ. 13 (τχ 4 "Παύλος Λογοθέτης"), σ. 24 (τχ 6 "Από τη δράση μας"), σ. 26 (τχ 4 "Από τη δράση μας"), σ, 28 (τχ 1 "Από τη δράση μας" και (τχ 1 "Τα Νειάτα στον ΕΛΑΣ"), σ. 30-31 (τχ 1 "Η Επέτειος"), σ. 31-32 (τχ 1 "Ποιος είναι ο επονίτης"), σ. 32 (τχ 13), σ. 38 (τχ 1 "Οι νέες στον αγώνα"), σ. 39 (τχ 1 «Οι μικροί "αντάρτες"»), σ. 39-40 (τχ 13 "Μπράβο αητόπουλα"), σ. 40-41 (τχ 15 "Τα παιδιά συνεδριάζουν"), σ. 43 (τχ 6 τίτλος), σ. 46 (τχ 13 "Μηνάν τα όπλα μας τον λυτρωμό"), σ. 49 (ό,τι και Παπαστεριόπουλος, Ο παράνομος τύπος σ. 7).

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1, 3-8, 11-14 Περ. Β' τχ 1, 2, 3, 4

ΓΓΤΠ τχ 11, 12 (φωτοτυπία)

ΔΦΛ τχ 10, έκτ. έκδ. Σεπτ. '44

ΕΛΙΑ τχ 7, 9

EMAEE τχ 15 (φωτοτυπία)

ΠΕΑΕΑ τχ 11, 12

ΕΙΚΟΝΑ

75. Από την πρώτη σελίδα του τχ 7 του αρ. *206

*207. Επονίτης

[ΠΗΛΙΟ] 1944

Υπότιτλος: Όργανο 4ου Διαμερίσματος της Ε.Π.Ο.Ν.

[Πήλιο]

Το πρώτο τχ της Β' Περιόδου είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε.

Περίοδος Β' Αριθ. φύλλου 1     3 Φλεβάρη 1944

Δεν μπόρεσα να επισημάνω κανένα τχ της A' Περιόδου [χειμώνας 1943;] ούτε να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 1.000 δρχ.

Σχήμα: 25,5x21 μονόφυλλο χ. αρίθ. τετράστηλο

Από το τχ 1 σ. 2 «Για την έκδοσή μας": "Θέλουμε το φύλλο μας να γίνει πραγματικά επονίτικο, να δίνει κάθε φορά την επονίτικη δράση απ' όλα τα βήματά μας τότε μόνο θα το χερόμαστε σαν "δικό μας τύπο". Ζητούμε λοιπόν από τώρα τη συνεργασία όλων των επονιτών και επονιτισσών για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στην εκδοτική μας προσπάθεια [...] Τα θέματα δεν είναι ανάγκη νάναι πάντοτε παρμένα από τη σύγχρονη δυστυχία μας. Αντίθετα μας είναι απαραίτητο και κάτι πιο χαρωπό, πιο νεανικό. Δεν μας καλιεργεί ψυχικά μόνον ο πόνος μάς καλλιεργεί και η χαρά".

Περιεχόμενα:

"Η Aη Παμπηλιορείτικη Συνδιάσκεψη της Ε.Π.Ο.Ν., Στην Ελπίδα [ποίημα με υπογρ. Θλιβερός για την επονίτισσα Ελπίδα που χάθηκε], [Αναγγελία του θανάτου της Ελπίδας= Νίτσας Τριανταφύλλου], Τα σχολειά, Για την έκδοσή μας, Με την Ανταρτοομάδα της Ε.Π.Ο.Ν.".

Αρχείο ΕΠΟΝ

208. Ο Επονίτης

[ΡΕΝΤΙΝΑ] 1944

Υπότιτλος: [Όργανο της Ομάδας Ζ΄1 της ΕΠΟΝ της επαρχίας Ρεντίνας]

Ρεντίνα [Νομός Καρδίτσης]

Βιβλιογραφία: "Απ' τη δράση της επαρχίας μας", εφ. Λεύτερα Νειάτα, της ΕΠΟΝ Ρεντίνας, τχ 1 (23 Φλεβάρη 1944), σ. 4.

Λανθάνει

*209. Επονίτης Μαχητής

[ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑ;] 1944

Υπότιτλος: Όργανο της ΕΠΟΝ του 2/39 Συν/τος [Συντάγματος]

Μόττο: Νέοι στην ΕΠΟΝ. Χτίζουμε τη Λεύτερη Ζωή.

Νέοι στην ΕΠΟΝ. Της πατρίδας είναι η φωνή.

[Στερεά Ελλάδα ;]

Το πρώτο τχ κυκλοφόρησε στις 25 Μαρτίου 1944 κι είναι το μόνο γνωστό.

Χρόνος 1ος Αριθ. φύλλου 1    25 Μάρτη 1944

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 2.000 δρχ.

Πρόκειται για ένα ακόμη όργανο των Επονιτών Ανταρτών, γι' αυτό και είναι πολύ πιθανό να έβγαινε σε ελεύθερη περιοχή της Στερεάς.

ΔΦΛ τχ 1 (φωτοτυπία)