ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α΄-1)

ΕΙΚΟΝΑ

26. Πρώτη σελίδα του τχ. 1 του αρ. *47

*48. Εγερτήριο

ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ Ι 943

Υπότιτλος: Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Αιγιαλείας

Αιγιαλεία

Το πρώτο τχ, που είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1943.

Χρόνος 1 αριθ. φύλλου 1 23 Σεπτεμβρίου 1943

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 400 δρχ.

Σχήμα: 29x19,5 εκ, 2 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο

Από το τχ 1 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο "Αγώνας":

"Στα πεζοδρόμια των πόλεων έσβυνε η Ελληνική ζωή κάτω από το πιο ατιμωτικό όπλο των κατακτητών, την πείνα. Μέσα κει ανακατευμένα με το βούρκο των δρόμων σβύναν Ελληνικά κορμιά. Από κει όμως ετοιμάστηκαν οι πρώτες εκρήξεις της Ελληνικής αγανάκτησης. [...] Κάτω απ' τον Ιερό αυτόν αγώνα καλείται η Νέα Γενιά, να πάρη τη θέση που της ανίκη. [...]. Ο δρόμος ανοίχτηκε ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΙΣΘΗΤΕ. Χωρίς θυσίες τίποτε το μεγάλο δε γίνεται και η ανανδρία πάντα θαύρη κάτι για να δικαιολογηθή. Νέος που θ' αρνηθή σήμερα να προσφέρη στη μεγάλη μάχη ότι μπορεί δεν είναι λιγότερο προδότης απ' αυτούς που πρόδωσαν φανερά".

Περιεχόμενα: "Αγώνας, Ελπιδοφόροι [η περιφερειακή οργάνωση νέων που προσχώρησε στην ΕΠΟΝ], Στις νέες της Αιγιαλείας (υπογρ. Συναγωνίστρια), Αντίδραση".

Αρχείο ΕΠΟΝ

*49. Εγερτήριο

[ΘΕΣΣΑΛΙΑ] 1943

Υπότιτλος: [Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Θεσσαλίας]

Αμπελοχώρι [Θεσσαλία]

Επισημάνθηκε μόνο ένα τχ με την ένδειξη:

Αριθ. 359 τη 3-10-43

Σχήμα: χειρόγραφη σελίδα, σπάραγμα

Περιεχόμενα: "Τι γράφουν οι αντάρτες μας για τις ομάδες Ε.Π.Ο.Ν." (υπογραφή Τάκης Ρηγινός). Ακολουθούν στρατιωτικές συμβουλές.

Αρχείο ΕΠΟΝ

50. Εθνικός Δρόμος

ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Ιδεολογικό Όργανο Λαϊκής Διαφωτίσεως της Ε.Β.Ε.Ν. (Ενώσεως Βασιλοφράνων Εθνικιστών Νέων)

Μόττο: Σας θέλω ενωμένους όλους με μια καρδιά, να μην συλλογίζεσθε τίποτε άλλο παρά Ελλάδα και μόνον την [Ελλάδα;].

Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ

Αθήνα

Κυκλοφόρησαν 5 τχ από τα τέλη του 1943 μέχρι τον Μάιο του 1944. Ο Αναγνωστόπουλος αναφέρει σχετικά: «Εκτός της οργανώσεως "Εθνικοκοινωνική Επανάστασις", με βασιλόφρονα αισθήματα, είχεν ιδρυθή εις κάποιαν συνοικίαν των Αθηνών και η Οργάνωσις "E.B.E.N." ("Ένωσις Βασιλοφρόνων Εθνικιστών Νέων). [...] Και η οργάνωσις αυτή "Ε.Β.Ε.Ν.", η οποία δεν εσημείωσε καμμίαν σπουδαίαν δράσιν, είχεν την εφημεριδούλα της που εκυκλοφόρει μέσα εις την Αθήνα και είχε τον τίτλον "Εθνικός Δρόμος". Αυτή εις έκτακτον έκδοσίν της τον Μάιον 1944 εδημοσίευσε την κατωτέρω ανοικτήν επιστολήν προς τον Βασιλέα Γεώργιον Β'». Παρακάτω αναδημοσιεύει την επιστολή και φωτογραφία του τίτλου. Υπάρχει η εξής φράση σαν υπέρτιτλος: «"Ε.Β.Ε.Ν." η μαχητική πρωτοπορεία του νέου εθνικοκοινωνικού Κράτους». Ο Γατόπουλος σχολιάζει τον υπέρτιτλο λέγοντας: "Αλλά το νέον κράτος δεν είναι ειμή επιστροφή εις το παλαιάν κράτος της 4ης Αυγούστου, τα δε συνθήματα του ιδρυτού της καταλαμβάνουν περίοπτον θέσιν εις την πρώτην σελίδα του βασιλόφρονος εντύπου". Μας πληροφορεί επίσης ότι άρχισε να βγαίνει γύρω στο τέλος του 1943 και αναφέρει κι αυτός το 5° φύλλο με την επιστολή.

Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 27-29· Γατόπουλος σ. 709-710· Ιστορία της Αντίστασης σ. 1470· Μάγερ σ. 334· Φλάισερ σ. 36.

Λανθάνει

*51. Ελεύθερα Νειάτα (τχ 1-4)

ΧΑΝΙΑ 1943

Λεύτερα Νειάτα (τχ 9-15)

ΧΑΝΙΑ 1944

Υπότιτλος: Όργανον της παγκρητίου οργανώσεως "Ελευθέρων Νέων" (τχ 1-8)

Όργανο του συμβουλίου περιοχής Κρήτης της ενιαίας πανελλαδικής οργάνωσης νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 9-15)

Όργανο του παγκρητίου Συμβουλίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 14)

Μόττο: (τχ 1) Ή λευτεριά ή θάνατο μεσ' της σκλαβιάς τον Άδη. Αδέρφια πάρτε τ' άρματα κι εμπρός ανασταθήτε.

(τχ 14-15) Παλεύουμε και τραγουδάμε, γκρεμίζουμε και χτίζουμε.

Χανιά

Κυκλοφόρησαν 15 τχ από τον Φεβρουάριο του 1943 μέχρι τον Ιούλιο του 1944. Είναι γνωστά τα ακόλουθα τχ:

[Χρόνος Α'] Αρ. φύλ.  1    2-2-1943

» » » » 8 30-11-1943

Χρόνος Α' » » 9 Φεβρουάριος 1944

» » » » 11 30-3-1944

» Β' » » 14 Μάης 1944

» » » » 15 Ιούλης 1944

Δεν είναι γνωστό αν και ως πότε συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Σχήμα: τχ 14-15 29x21 εκ. 4 σ. πολυγραφημένες μονόστηλες χ. αρίθ.

Πρώτη οργάνωση της κρητικής νεολαίας, με εθνικοαπελευθερωτικούς στόχους, είναι η ΠΟΕΝ (Παγκρήτιος Οργάνωσις "Ελευθέρων Νέων") που ιδρύεται από τη νεολαία των Χανίων. Η ίδρυσή της χρονολογείται τον Ιούνιο του 1941, όταν υπογράφτηκε "πρωτόκολλο τιμής" για τη δημιουργία της "Παγκρήτειας

Οργάνωσης Ελευθέρων Νέων". Όργανό της η παράνομη, πολυγραφημένη εφημερίδα Ελεύθερα Νειάτα, που, όπως σημειώνεται στο τχ 1 σ. 1, στο άρθρο "Γιατί βγαίνουμε", έρχεται να βοηθήσει τους σκοπούς της οργάνωσης, που ορίζονται σαν εθνικοαπελευθερωτικοί. Μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ, η ΠΟΕΝ προσχωρεί σ' αυτήν και συγχωνεύεται. Έτσι το έντυπό της αλλάζει τον τίτλο του σε Λεύτερα Νειάτα και τον υπότιτλό του σε όργανο της ΕΠΟΝ, από το τχ 9 κε. Από το κύριο άρθρο του τχ 14 σ. 1 "Όλοι και όλες στον αγώνα για τη ζωή και τη λευτεριά": «Αναζητούνε συνεργούς [οι καταχτητές] στο μακάβριο έργο που άρχισαν. Και παντού, πύρινο καρφί στο μάτι τους, τα Κρητικά Νειάτα. Συλλαμβάνουν δεκάδες νέους και νέες στα Χανιά. Διενεργούν συστηματικό παιδομάζεμα του άνθους της Κρητικής Νεολαίας. Γεμάτα τα στρατόπεδα απ' τη Κρήτη ίσαμε τη Γερμανία από λεβεντογεννημένα Κρητικά νειάτα. Κατά δεκάδες βρίσκουν το θάνατο στα μπουντρούμια της "νέας τάξης" του Χίτλερ ταδέρφια μας».

Περιεχόμενα (τχ 14) : "Ματαιώστε τις συγκεντρώσεις εθνικής προδοσίας!, Όλοι και όλες στον αγώνα για τη ζωή και τη λευτεριά, Γιατί αγωνιζόμαστε. Ο δωδεκάλογος της νεολαίας της Ελλάδας, Όλα για τους αντάρτες μας, 20 Μάη 1941 - 20 Μάη 1944. Τρία χρόνια σκληρού κι ηρωικού αγώνα, Εμπρός [ποίημα του Κωστή Παλαμά], Να ματαιώσουμε το λήστεμα της παραγωγής - να ενισχύσουμε την επιμελητεία του αντάρτη, Μίσος και αηδία για τον αρχιπροδότη!".

(τχ 15) «Ο λαός και τα νιάτα θα νικήσουν, έπεσαν για τη λευτεριά και τη λαοκρατία [Βαγγέλης Κτιστάκης, Μανώλης Πιμπλάκης. Απόστολος Δεσποτάκης], Γιατί αγωνιζόμαστε. Τα ιδανικά μας, Η φωνή της αγωνιζόμενης Κρητικοπούλας: "Θα γίνουμε η φλόγα που θα κάψη καταχτητές και προδότες". Απ' όσα μας γράφουν οι Επονίτισσές μας, Ο ήλιος της ΕΠΟΝ είναι ήλιος δίχως κηλίδες, Δεν θα μας εξοντώσουν με την πείνα, Δολοφονούν, καίνε, ατιμάζουν, λεηλατούν. Η "Νέα Τάξη"

του Χίτλερ, Παλεύουν και νικούν, Λίγα από την δράση μας».

Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙΙ σ. 521· Δασκαλάκης· Λιακόπουλος σ. 107· Παγκαλιάς, "Συμπλήρωμα"· Σημανδηράκη σ. 148· Φατσέα σ. 140· Φλάισερ σ. 40.

Γενικότερα για την ΠΟΕΝ καθώς και για την ΕΠΟΝ Κρήτης: Αντώνης Μπριλλάκης, "ΕΠΟΝ Κρήτης: Μια παράλληλη ιστορία", π. Αντί, αρ. φύλ. 13, σ. 28-30 (στο Αφιέρωμα στην ΕΠΟΝ)· Γιάννης Δ. Τσίβης, Χανιά. Κατοχή και Αντίσταση, Εκδ. Γνώση, Αθήνα 1985. Ο Αντώνης Μπριλλάκης (π. Αντί, αρ. φύλ. 13, σ. 29) γράφει για την ΠΟΕΝ και το έντυπό της: «Η διαφωτιστική δουλειά στη νεολαία, με πατριωτικό διαπαιδαγωγικό περιεχόμενο, με προσανατολισμό αγωνιστικό για οργάνωση και δράση κάθε πρόσφορης τότε μορφής, στηριγμένης στα άμεσα προβλήματα επιβίωσης της νεολαίας, αποτέλεσαν τους πρώτους στόχους της ΠΟΕΝ, του πολυγραφημένου κεντρικού οργάνου της "Ελεύθερα Νειάτα" [...] (Απρίλης 1943) [...] αποφασίστηκε η προσχώρηση σ' αυτήν [την ΕΠΟΝ] της ΠΟΕΝ, και η μετατροπή του κεντρικού της οργάνου "Ελεύθερα Νειάτα" σε όργανο της ΕΠΟΝ».

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 14, 15

Αρχείο EΡT τχ 1 (φωτοτυπία)

ΕΙΚΟΝΑ

27. Τίτλος του τχ 14 του αρ. *51

*52. Ελεύθερη Ελληνική Ψυχή

ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανον της Σπίθας

Mόττο: Κι' η ψυχή μου αναγαλλιάζει / γιατ' ο κόρφος καθεμιάς γλυκοβύζαστο ετοιμάζει / γάλα ανδρείας και λευτεριάς.

ΣΟΛΩΜΟΣ

Σαν τη σπίθα κρυμμένη στη στάχτη / εκρυβόταν για μας Λευτεριά / ήρθ' η μέρα πετιέται, ανάφτει / και ξεχύθη σε κάθε μεριά. ΔΗΜΟΤΙΚΟ

[Αθήνα]

Κυκλοφόρησαν 32 τχ από τις αρχές του 1943 [;] μέχρι τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Επισημάνθηκαν:

Έτος Β' αρ. φύλλου 28    Ιούνιος 1943

» » » » 30 Αύγουστος 1943

» » » » 32 Νοέμβριος 1943

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε άρχισε η έκδοση ούτε αν συνεχίστηκε.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Σχήμα: τχ 28-30 30x20 εκ. 4 σ. ανά τχ με αρίθ. δίστηλο

τχ 32 25x17,5 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο

Στο τχ 32 σ. 3 υπάρχει μια σημείωση μέσα σε πλαίσιο όπου αναφέρεται ότι η "Σπίθα" συμμετέχει στον ΕΣΑΣ. Μ' αυτό το κριτήριο εντάχθηκε και το όργανό της στα νεανικά έντυπα. Συγκεκριμένα στη σημείωση αναφέρεται: «"Εθνικός Σύνδεσμος Ανωτάτων Σχολών". Με τον τίτλο αυτό είχε συσταθή από αρκετούς ήδη μήνας μια επιτροπή για τον συντονισμό της δράσεως των φοιτητικών και σπουδαστικών τμημάτων των Εθνικών Οργανώσεων AE - ΕΔ - ΕΔΕΣ - ΕΕΜ - ΕΚΝ - ΙΤ - ΠEAN - PAN - ΣΕ - ΣΠΙΘΑ - Χ καθώς και διαφόρων ανεξαρτήτων Εθνικών Ομάδων Φοιτητών - Σπουδαστών». Η ύπαρξη του ΕΣΑΣ και η δράση του μας είναι γνωστή και από το έντυπό του: βλ. Μαχητής (ΕΣΑΣ, 1944) αρ. *240

Περιεχόμενα: τα άρθρα της εφημερίδας δεν ασχολούνται με νεανικά

ή φοιτητικά ζητήματα· η παραπάνω αναφορά στον ΕΣΑΣ είναι και η μοναδική. Τα θέματά τους είναι σχετικά με τον ανταρτοπόλεμο και με ειδήσεις του πολέμου.

ΙΑΠΜ

ΕΙΚΟΝΑ

28. Τίτλος του τχ 28 του αρ. *52

53. Ελεύθερη Ζωή

ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΗΣ 1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Νομού Πέλλης]

Νομός Πέλλης

Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στη διάρκεια Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, πολυγραφημένο.

Αριθμός αντιτύπων: 1000

Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ].

Λανθάνει

*54. Ελεύθερη Κρητικοπούλα

ΧΑΝΙΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο των γυναικών της Παγκρητίου Οργανώσεως Ελευθέρων Νέων ΠΟΕΝ (τχ 1)

Όργανο του γυναικείου τμήματος του Σ.Π.Κ. [Συμβουλίου Περιοχής Κρήτης] της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 4)

Μόττο: (τχ 1-2) Κρητικοπούλες πυκνώστε τις γραμμές της ΠΟΕΝ. Γυναίκες σβύστε τ' όνομα της σκλάβας που σας δώσαν. Τ' άρματα δεν εγίνηκαν μόνο γι' αντρίκια χέρια.

Χανιά

Το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1943 ως όργανο της ΠΟΕΝ. Το τέταρτο τχ, που είναι το μοναδικό που επισημάνθηκε, είναι πια όργανο της ΕΠΟΝ.

Χρόνος A' αρ. φύλλου 1   Οκτώβρης      1943

» » » » 2 Νοέμβρης 1943

» » » » 3 Δεκέμβρης 1943

» » » » 4 25 Μαρτίου 1944

Το τχ 4 είναι το τελευταίο που αναφέρεται και στη βιβλιογραφία. Ίσως μ' αυτό να διακόπηκε και η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: τχ 2 400 δρχ.

Σχήμα: 29x19,5 εκ. 2 σ. με αρίθ. ανά τχ πολυγραφημένο

Από το τχ 4, που είναι αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου: "Και τέλος νίκησε το έθνος. Νίκησε η αυτοπεποίθησή του. Νίκησε η αυτοοργάνωσή του με τη λαϊκή της βάση. Ανάμεσα στους πρωτεργάτες τούτου του θαύματος βρίσκεται και η γυναίκα. Αγωνίστηκε με το καρυοφίλι και το γιαταγάνι δίπλα στον άντρα. Σε αυτοθυσία δεν υστέρησε κι οι ηρωικές της θυσίες έστησαν υπέροχα τρόπαια στο Ζάλογγο, στο Μεσολόγγι. [...] Όμοια και σήμερα. Ένας παρόμοιος αγώνας μάς απασχολεί. Το έθνος σχεδόν σύσωμο επαναστατεί στον καινούργιο καταχτητή του. Αρνητής κάθε δουλικότητας θεμέλειωσε το δικό του 21καί ξεκίνησε από τις 28 Οκτωβρίου 1940. [...]

Η γυναίκα γίνεται περισσότερο Ελληνίδα. Και η Ελληνίδα του 44 συναγωνίζεται επάξια εκείνης του 21. Δημιουργεί δικά της τρόπαια. Νέες γυναίκες της Κρήτης, οι γυναίκες του 21 σάς καλούν να τις μιμηθείτε".

Περιεχόμενα: (τχ 4) "Τότε και τώρα 25 Μαρτίου 1821-25 Μαρτίου 1944, Η καλύτερη εκδήλωση, Μπορούμε και θέλομε, Δεν κάνουν τα ράσα τον Παπά [αναφέρεται στις οργανώσεις βασιλοφρόνων]".

Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙΙ σ. 520· Ανταίος Β σ. 267· Λιακόπουλος σ. 108· Παγκαλιάς, "Συμπλήρωμα" σ. 279· Σημανδηράκη σ. 148· Φατσέα σ. 140· Φλάισερ σ. 37.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*55. Ελευθερία

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανον της Ε.Π.Ο.Ν. Αγίου Νικολάου (τχ 1)

Όργανο Ε.Π.Ο.Ν. Επαρχιακού Αγ. Νικολάου (τχ 4)

 Όργανο Ε.Π.Ο.Ν. Αγίου Νικολάου (τχ 5)

Όργανο του Γ' Επαρχ. Συμβ. Νομού Λασηθίου (τχ 7)

Μόττο: (τχ 1) Ελευθερία για σένα ζω /για σε μόνο παλεύω /κι αν εις τον κόσμο δεν σε βρω / αλλού θα σε γυρεύω. Λ. Μαβίλης

Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη / των Ελλήνων τα ιερά / και σαν πρώτα αντρειωμένη / χαίρε ω χαίρε Ελευθεριά! Δ. Σολωμός

(τχ 4) Επαναλαμβάνεται η στροφή του Μαβίλη και προστίθεται:

Όσο πιο αξημέρωτη είναι η νύχτα που μας πλάκωσε, τόσο πιο αβασίλευτη θάναι η μέρα που θ' ανατείλη

(τχ 5) Μεθύστε με τ' αθάνατο κρασί του Εικοσιένα

Ο ήλιος της Ελευθεριάς στην Άγια Λαύρα πρώτα τις χρυσές ακτίνες [στέλνει] που λεβέντες πρώτα ανάψαν του πολέμου τη φωτιά.

(τχ 7) Ω Τριακόσιοι σηκωθήτε / και ξανάρθετε σε μας / τα παιδιά σας θέλει δήτε / πόσο μοιάζουνε με σας.

Στα χιόνια αξαίνουν τα έλατα / κι' οι λεύκες στον αέρα / και στων αγώνων την ορμή / μεστώνει ο νους ο αντρίκειος.

Άγιος Νικόλαος [Νομός Λασηθίου]

Κυκλοφόρησαν 7 τχ απ' τον Δεκέμβριο του 1943 μέχρι και τον Ιούνιο του 1944.

Αριθμός φύλλου 1   1 Δεκεμβρίου   1943

» » 4 Φεβρουάριος 1944

» » 5 25 Μαρτίου 1944 Έκδ. πανηγυρ.

» » 7 Ιούνιος 1944

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Σχήμα: 29x19,5 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ. Τα τχ 1, 4 χειρόγραφα. Τα τχ 5, 7 πολυγραφημένα.

Από το τχ 5 σ. 1-2, που είναι αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου: [μετά από αναφορά στην Επανάσταση του '21 γίνεται σύγκριση με την υπάρχουσα κατάσταση] "Εμείς που βρισκόμαστε σε παρόμοια κατάσταση [με τους υπόδουλους στους Τούρκους Έλληνες], εμείς που υποφέρομε το ζυγό ενός νέου, ατιμότερου κατακτητή, εμείς θα αγωνισθούμε να συμπληρώσωμε το έργο τους γιατί το νοιώθομε περισσότερο από κάθε άλλη νεοελληνική γεννιά. Με τη Φιλική μας Εταιρεία την Ε.Π.Ο.Ν. και το E.A.M. που όπως τότε συγκεντρώνουν και τώρα και καθοδηγούν το Λαό για να φέρει τη Λευτεριά του και ν' αποχτήση την Ευτυχία του, μιμούμαστε και τελειοποιούμε το σύστημα της παλιάς και βαδίζομε πιστά πάνω στα ίχνη της".

Περιεχόμενα:

(τχ 1) "Φωνή βοώντος εν τη Έρήμω" [τα υπόλοιπα δυσανάγνωστα].

(τχ 4) "Ο Παγκρήτιος Εθνικός Έρανος της ΕΠΟΝ, Για τις μαχητικές μας ομάδες, Χρειάζονται κι αντάρτες, Να αναπτύξωμε την επιμελητία, Κινητοποιήσεις, Μερικά πικρά λόγια",

(τχ 5) "25 Μαρτίου 1821-25 Μαρτίου 1944" [στροφή από ποίημα του Κωστή Παλαμά].

(τχ 7) "6 Ιουνίου 1944" [ποίημα εμπνευσμένο απ' το άνοιγμα του Β' μετώπου], "Το τέλος του Ναζισμού πλησιάζει, Η αντιμετώπισι του οικονομικού προβλήματος, Ο έρανος του αντάρτη, Φωτεινό παράδειγμα, Περίοδος εξαιρετικής δράσεως, Δολοφονούν καίνε ατιμάζουν, Στον νεκρό μας".

Αρχείο ΕΠΟΝ

ΕΙΚΟΝΑ

29. Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *56

*56. Ελληνική Πολιτική

ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο Πνευματικής, Ηθικής και Εθνικής Καθοδήγησης Ο.Ε.Ε.Ν. [Οργάνωση Εθνικής Ενωτικής Νεολαίας] (τχ 1-2)

Όργανο Πνευματικής, Ηθικής και Εθνικής Καθοδήγησης Ε.Ε.Κ. [Ελλ. Εθν. Κομιτάτο] [Έτος Β' τχ 1(3)]

Αθήνα

"Ιδρυτής: Γ. Καρανικολός" (Μάγερ σ. 330)

Το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1943· επίσης επισημάνθηκαν:

Αριθ. φύλλου 1 Ιούλιος 1943

» » 2 Αύγουστος 1943

Έτος B' Αριθ. 1(3) Ιανουάριος 1944

Η έκδοση συνεχίστηκε μέχρι και τον Ιανουάριο του 1944, το τχ όμως του 1944 που επισημάνθηκε φέρει στον υπότιτλο την ένδειξη ότι είναι έκδοση του ΕΕΚ.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή : τχ 1-2 500 δρχ.

Σχήμα: τχ 1-2 23x15,5 εκ. 12 σ. με αρίθ. ανά τχ δίστηλο

Από το τχ 1 σ. 1, όπου σημειώνονται οι σκοποί του περιοδικού, σε άρθρο με τίτλο «Η "Ελληνική Πολιτική"»: "Ο τίτλος ετούτου του περιοδικού δείχνει το σκοπό για τον οποίον εκδίδεται και ο οποίος προδικάζει τον χαρακτήρα και το περιεχόμενό του. Ο πόλεμος, η τριπλή κατοχή, η δουλεία, αλλά και το παγκόσμιο χάος που δημιούργησεν η σύγκρουση συστημάτων, ιδεών, συμφερόντων και των κρατών που τα ενσαρκώνουν, έχουν βαθύ τον αντίκτυπό τους στις ψυχές τις Ελληνικές, που άλλωστε και από την προπολεμική εξέλιξη και τη διακοπή που είχεν επέλθει τότε στον ελεύθερο πολιτικό βίο, ήταν επιρρεπείς σε ασυναρτησία και αστάθεια.

Κυρίως η προσπάθεια ετούτη αποβλέπει και απευθύνεται στους Νέους, αλλά δεν αφορά μόνο τους Νέους. Αφορά όλους εκείνους

που δεν τους έφθειρε ολότελα η ψυχική γυμνότητα και πνευματική αναπηρία μιας εποχής που μέσα στην ψυχή του ίδιου του λαού είχεν ήδη ξεπεραστεί, καθώς απέδειξεν ο τρόπος που πολέμησαν στ' αλβανικά βουνά οι νέες ελληνικές γενεές.

Εδώ πρόκειται να εξετασθούν προβλήματα πολιτικά και προβλήματα ελληνικά. Η σκοπιά από την οποία τα προβλήματα αυτά θα αντιμετωπισθούν δεν είναι η σκοπιά η κομματική. [...] Η σκοπιά που απ' αυτή θα καταβληθεί προσπάθεια να τεθούν τα προβλήματα και να δοθούν σ' αυτά απαντήσεις και λύσεις, είναι η σκοπιά η πνευματική, η ηθική, η Ελληνική".

Άλλα άρθρα του τχ 1:

"Τα θέματα της ελληνικής πολιτικής (υπογρ. Α.), Ποιοτική και ποσοτική Ελευθερία (υπογρ. E.), Το Εθνικό μας Πρόβλημα. Μπροστά στην ιστορική καμπή της Ελληνικής εξέλιξης (υπογρ. Χ.), Η κατάργηση της Γ' Διεθνούς (υπογρ. Χ.)". Σ' αυτό το άρθρο σημειώνεται ότι: "Προς τη θέση αυτή, η κατάργηση της Γ' Διεθνούς μας φέρνει πλησιέστερα και την κάνει πραγματοποιήσιμη και δυνατή. Θα πρέπει βέβαια και το Κ.Κ.Ε. να θελήσει να καταλάβει την πραγματική της σημασία και να εξαγάγει τα αναγκαία συμπεράσματα. Όσο για τις άλλες πολιτικές ομάδες ή κόμματα [...] μπορούμε να 'μαστε βέβαιοι ότι ο κίνδυνος της πλήρους αφάνισής τους θα τα οδηγήσει και αυτά στην αποδοχή της εθνικής αυτής γραμμής".

Συνεργάτες: "Κ. Δεσποτόπουλος, Ι. Κανελλόπουλος, K. Τζαννίδης, Β. Λαούρδας, Δ. Μπίτσιος, E. Κυριακόπουλος, Ν. Μαχαιράς" (Μάγερ σ. 330).

Βιβλιογραφία: Μάγερ σ. 330.

ΕΛΙΑ

57. Εμπρός

ΚΟΖΑΝΗ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Κοζάνης της ΕΠΟΝ

Κοζάνη

Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ. "Τυπογραφημένο (2000)" [αντίτυπα]

Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από την Έκθεση του Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ]· Κουζινόπουλος σ. 103· Φατσέα σ. 137· Φλάισερ σ. 37.

Λανθάνει

58. Εμπρός

ΛΑΜΙΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Πόλης Λαμίας της Ε.Π.Ο.Ν.

Μόττο: Τι σ' ωφελεί κι αν ζήσης / και είσαι στη σκλαβιά / Στοχάσου πως καθ' ώρα / σε ψήνουν στη φωτιά. Ρ.[ήγας] Φ.[εραίος]

Λαμία

Το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1943. Το τχ 6 αναδημοσιεύεται στον Αναγνωστόπουλο (σ. 107-109):

Χρόνος A' Αριθ. φύλλου 6      4 Οκτωβρίου 1943

Δεν σημειώνεται πότε διακόπηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: 200 δρχ.

Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 107-109· Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472, 1475· Φατσέα σ. 135· Φλάισερ σ. 37· εφ. Φωνή του Φεραίου, αρ. φύλ. 7, 5 Ιουλίου 1943, σ. 3.

Λανθάνει

*59. Εμπρός

ΝΕΑΠΟΛΗ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο της ΕΠΟΝ Μεραμβέλλου (τχ 37)

Καθοδηγιτικό φύλλο του Τμηματικού Συμβ. Ε.Π.Ο.Ν. Μέρ/λου (τχ 40)

Όργανο του Β' Επαρχιακού της ΕΠΟΝ (χωρίς αρ. τχ)

Όργανο Β' Επαρχικού της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 9)

Όργανο του Α' Π.Σ. Λασηθίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΙΠΟΝ) (τχ 10)

Μόττο: Ναι αλλά τώρα αντιπαλεύει / κάθε τέκνο σου μ' ορμή / που ακατάπαυστα γυρεύει / ή τη νίκη ή τη θανή.

Στο τχ 37 προστίθεται αριστερά του τίτλου και το μόττο:

Ταπεινότατη σου γέρνει / η τρισάθλια κεφαλή / σα φτωχού που θυροδέρνει / κι είναι βάρος του η ζωή.

Προστίθεται στο ίδιο τχ και υπέρτιτλος: Όλοι και όλα στη πάλη για τη λευτεριά μας.

Νεάπολη [Νομός Λασηθίου]

Το πρώτο τχ που επισημάνθηκε με αρ. φύλ. 37 έχει την ένδειξη Γενάρης 1944: άρα η έκδοση είχε αρχίσει το 1943. Επισημάνθηκαν :

               Αρ.   φύλ.   37   Γενάρης                     1944

» » 40 Απρίλης 1944

[Χωρίς » »] Ιούνης 1944

Έτος Γ' » » 9 Ιούλης-Αύγουστος 1944

» » » » 10 30 Σεπτέμβρη 1944 Έκτ. Έκδ.

Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: τχ 10 5.000.000 δρχ.

Σχήμα: 26,5x18,5 εκ. 2-6 σ. με αρίθ. ανά τχ. Τα τχ 37, 40 χειρόγραφα. Τα τχ Ιούν. '44, 9, 10 πολυγραφημένα.

Από το τχ 40 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο "Δράση κι αντίδραση": "'Ενώθηκαν τα νιάτα του τόπου μας μ' αδιάσπαστο